Iedereen die wel eens ‘wat aan Spinoza doet’ heeft wel eens gehoord of gelezen dat volgens Gilles Deleuze Spinoza ons twee, of eigenlijk zelfs drie Ethica’s in één geboden heeft. Er is de geometrisch geordende leeslijn van de definities, axioma’s, stellingen, bewijzen en corrolaria. Dat is de ene Ethica. Daardoorheen krijgen we de voorwoorden, appendices en scholia. Dat vormt de tweede Ethica. En tenslotte komt hij er op om een groot deel van het Vijfde deel als een aparte Ethica te beschouwen.
Wie erin geïnteresseerd is hier meer over te weten, maar het Frans niet machtig, wijs ik op het hoofdstuk van Gilles Deleuze, Spinoza and the Three "Ethics." In: Warren Montag, Ted Stolze (Eds.) The new Spinoza. University of Minnesota Press, 1997, p. 20 – 33. Het is – althans momenteel – in z’n geheel bij books.google te lezen. Ik heb er met genoegen kennis van genomen en ga er nog iets verder op in.
Deleuze laat als een analist en ontledend anatoom de diverse soorten tekenen zien, zoals hij ze samenvattend noemt: de affecten, de concepten en de essenties en waarnemingen. De anatoom Dr. Nicolaes Tulp stapt a.h.w. uit het doek van zijn anatomische les om als een Rembrandt zelf ons te laten zien hoe het schilderstuk in elkaar is gezet (om, aangespoord door Deleuze, ook maar eens beeldend te spreken).
