Van Roelof van Gelder staat vandaag in de Boekenbijlage van NRC Handelsblad een paginagroot verhaal over Adriaan Koerbagh, n.a.v. de boeken van Bart Leeuwenburg (Het noodlot van een ketter. Adriaan Koerbagh (1633–1669), en Michiel Wielema's vertaling van Adriaan Koerbagh, A Light Shining in Dark Places, to Illuminate the Main Questions of Theology and Religion. Titel:
Een radicale volgeling van Spinoza
Een boekbespreking is het eigenlijk niet. Die komt slechts neer op deze zin: "Interessante biografie van de moedige vrijdenker Adriaan Koerbagh en een uitstekende vertaling van diens teksten." Verder wordt het Koerbagh-verhaal nog eens naverteld. Ja, misschien heeft het publiek meer daaraan dan aan een kritische bespreking van die boeken. Het is een goed en duidelijk verhaal geworden. Het artikel wordt geïllustreerd met deze tekening uit 1767 van het Rasphuis aan de Heiligeweg 19 Amsterdam, gezien vanuit de Voetboogstraat.
Roelof van Gelder eindigt zijn stuk aldus: “Bij de presentatie van Het noodlot van een ketter riep de auteur op tot een spijtbetuiging van de stad Amsterdam, tot een standbeeld of het noemen van een straat of een plantsoen naar Koerbagh. Zo'n schuldbekentenis is onzin, maar een plaquette of een spreuk ter nagedachtenis van deze moedige, radicale denker, in de buurt van het voormalige tuchthuis, zou Amsterdam sieren.”
Een verwijzing naar de petitie kon er niet meer bij. Inderdaad, een spijtbetuiging, excuses hadden beter niet gevraagd kunnen worden. Maar een herinneringsplek is wel passend.
Stan Verdult
