Het zal een vorm van deformatie zijn. Nadat ik al een aantal jaren intensief met Spinoza bezig ben, is hij als een soort norm of model in mijn hoofd gaan zitten. Dat werkt vervolgens op de manier zoals Spinoza in IIEP18s het verschijnsel associatie uitlegt: “Bij het zien van de sporen van een paard in het zand springt een soldaat bijvoorbeeld onmiddellijk van de gedachte aan een paard over op de gedachte aan een ruiter en vandaar op de gedachte aan oorlog enzovoort; een boer echter springt van de gedachte aan een paard op de gedachte aan een ploeg en de akker enzovoort. Iedereen springt zo overeenkomstig de manier waarop hij gewend is de beelden der dingen te rang-schikken van de ene op de andere gedachte over.” (vert. Henri Krop).
Zo komt bij een blogger over Spinoza, wanneer hij eens wat anders leest, zoals momenteel Xenophon, Herinneringen aan Socrates, in de vertaling van Cornelis Verhoeven, onherroepelijk waar hij over Socrates leest, steeds de gedachte aan Spinoza op. Het beeld dat Xenophon van Socrates oproept, roept bij mij Spinoza naar boven: z’n levensstijl, z’n waardenschaal, z’n ideeën over het belang van vriendschap, z’n ontregeling van hoe mensen gewoon zijn over dingen te denken, z’n voorrang geven aan het voorbeeldig leven volgens de eigen uitgangspunten, enzovoort.
