Jaap Meijer (1912 – 1993) was een redelijk felle Spinozafan

0
414

Jaap Meijer, Heemstede 1980 - Foto: Bert NienhuisDat de joods-Nederlandse historicus en poëzieschrijver Jaap Meijer, de vader van Ischa Meijer, tevens een grote fan van Spinoza was, lees je dan weer niet in Wikipedia. Hieronder vat ik de informatie uit Wikipedia samen en daar voeg ik dan zijn Spinoza-interesse aan toe.

Jaap Meijer heeft talloze publicaties op zijn naam staan over de geschiedenis van de Nederlandse joden, is de auteur van een biografie van Jacob Israël de Haan, De zoon van een gazzen (1967), publiceerde gedichten – o.a. in het Gronings – onder het pseudoniem Saul van Messel, en gebruikte ook het pseudoniem Gideon van Hasselt.

Jaap Meijer studeerde geschiedenis aan het Nederlandsch Israëlietisch Seminarium in Amsterdam, promoveerde in 1941 bij Jan Romein op Isaac da Costa. Hij werkte van 1941-1943 als leraar aan het Joods Lyceum in de hoofdstad waar hij onder anderen Anne Frank in de klas had. Meijer overleefde met zijn vrouw Liesje Voet en zoon Ischa Meijer tijdens het concentratiekamp Bergen-Belsen. Jaap Meijer en zijn vrouw waren beiden zwaar getraumatiseerd door hun oorlogservaringen. Na de oorlog emigreerde het gezin, dat inmiddels was uitgebreid met dochter Mirjam en jongste zoon Job, voor enige tijd naar Paramaribo, waar Meijer enige tijd als rabbijn werkzaam was. Hij werd benaderd om de geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog te schrijven, maar liet het afweten. Loe de Jong nam de klus aan.

Jaap Meijer overleed enkele weken na zijn vrouw Liesje. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Herfstlaan in Heemstede. In plaats van een grafsteen is er een hardstenen paaltje met afgeronde kop en de inscriptie RR – 293 H. In 2008 publiceerde historica Evelien Gans het eerste deel van de dubbelbiografie Jaap en Ischa Meijer; Een joodse geschiedenis 1912-1956 [Prometheus, 2008]. In dit deel komt Spinoza nog niet voor; ik ben benieuwd of dat in het tweede deel wel het geval zal zijn (hetgeen toch zou moeten).

Enige van zijn werken zijn