Onze minister-president Mark Rutte sprak – in het Duits – bij het in ontvangst nemen in Berlijn van de Walther Rathenau Preis zijn trotse dankwoorden uit. Enige alinea's uit het midden van zijn toespraak:
[…]
De jonge Vlaamse wetenschapper Jonathan Holslag doet onderzoek naar de relatie tussen Azie en Europa. Ik ben het zeker niet altijd met hem eens, maar wat mij raakte is zijn pleidooi voor de kwaliteit van Europa en voor het Europese vakmanschap. Voor `goed gemaakte spullen die voor eeuwig mooi blijven', zoals hij dat formuleert. Volgens Holslag moeten we deze kwaliteit weer tot middelpunt maken van het Europese bedrijf. Dan kan er sprake zijn van 'een opwaartse klim naar duurzaamheid, schoonheid en uiteindelijk geluk'. 'Een nieuwe sprong in de beschaving.'
Het zijn hoogdravende woorden, maar ze raken wel een kern. Europa heeft producten van topkwaliteit in huis. Wil je een auto van de allerbeste kwaliteit dan ga je naar Muenchen of Ingolstadt, voor mode moet je in Milaan zijn, het mooiste design vind je in Kopenhagen of Amsterdam. En dan heb ik het nog niets eens over de Franse Bordeaux, de Spaanse Manchego of een Belgische Leffe.
Hetzelfde geldt voor onze unieke denkkracht en creativiteit, nu en in het verleden. Alleen al Duitsland en Nederland staan samen voor een onvoorstelbare rijkdom aan cultureel en intellectueel erfgoed. Ik hoef alleen maar de namen Goethe, Bach, Thomas Mann, Rembrandt, Erasmus, Van Gogh en Spinoza te noemen.
Breng dat bij elkaar, en er ontstaan de mooiste kruisbestuivingen. Een voorbeeld uit mijn eigen achtertuin: de Spaanse architecten Antonio Cruz en Antonio Ortiz verbouwden het Amsterdamse Rijksmuseum – met grandioos resultaat. Of neem de hoogtechnologische stedelijke netwerken die in Europa ontstaan. Steden als Eindhoven – het slimste stukje aarde ter wereld – Milaan en Duesseldorf zijn topcentra van creativiteit en innovatie." [Hier de hele toespraak – cf ook hier]
Zier hier een passage in een brief aan een antisemiet waarin Walther Rathenau Spinoza noemt – tussen Marx en Christus.