Georges Vantongerloo (1886 – 1965) door Spinoza geboeide kunstenaar probeerde de code van de werkelijkheid te kraken

0
540

In het Gemeentemuseum Den Haag loopt momenteel (van 30 jan '10 tot 16 mei '10) de tentoonstelling Georges Vantongerloo: Voor een nieuwe wereld. Eerder liep deze uit ca 120 werken bestaand retrospectief in het Lehmbruck-Museum in Duisburg. Opvallend is dat tegelijk tot 22 februari 2010 in het Reina Sofia Museum in Madrid de expositie liep: "Georges Vantongerloo. Un anhelo de infinito." Ook daar waren nog eens meer dan 80 werken van Vantongerloo uit de periode tussen 1917 en 1965 samengebracht.

Vantongerloo was een van de grondleggers van de geometrische abstractie en het constructivisme. Ten onrechte raakte hij in de vergetelheid. Goed dus dat er nu deze tentoonstelling zijn.  

George Vantongerloo, 1961 - foto: Jürgen Heinemann
Ik ben gisteren naar het Gemeentemuseum in Den Haag geweest. Vele jaren geleden had ik al eens een tentoonstelling bezocht over De Stijl, met accent op Van Doesburg en Mondriaan. Intussen, nu ik mij al geruime tijd met Spinoza bezig houd, was me bekend dat De Stijl de Ethica als een van haar inspiratiebronnen had. Ik schreef er dit blog over. Mijn interesse in deze tentoonstelling was mede gewekt doordat mij het feit bekend was dat ook Georges Vantongerloo zich flink met Spinoza had beziggehouden. [Beluister desgewenst tijdens het lezen van dit blog dit door de VPRO uitgezonden geprek met conservator Hans Jansen, die o.a. vertelt hoe moeilijk het was om de erven tot toestemming te bewegen]

Georges Vantongerloo No. 98 2478 Red/135 Green 1936De Belgische kunstenaar Georges Vantongerloo was zowel schilder als beeldhouwer, tekenaar en fotograaf, architect, designer en projectontwikkelaar. Als constructivist en wegbereider van de concrete en minimalistische kunst, was hij pionier van het modernisme. Naast schilderijen en sculpturen maakte hij ook ontwerpen voor koffieservies, meubelen, vliegvelden, bruggen en andere infrastructuur.

Vantongerloo was een artistieke duizendpoot, wiens oeuvre uitwaaierde over alle mogelijke kunstdisciplines. Hij verbond zich niet aan een discipline en herhaalde niet als het ware één statement. Waarschijnlijk is hij mede daarom minder bekend en succesvol om zijn kunst geworden. Toch was Vantongerloo een leidende figuur binnen de avantgarde. Hij ondertekende het eerste manifest, werkte mee aan het tijdschrift De Stijl en was betrokken bij de kunstenaarsgroep Abstraction-Création te Parijs, die hij in 1930 mede oprichtte. Nog tijdens zijn leven exposeerden het Guggenheim en het Museum of Modern Art in New York zijn werk.