In mijn blog over de eerste lentebijeenkomst van de Ver. Het Spinozahuis over de Verhandeling over de verbetering van het verstand schreef ik aan het slot: "na de pauze gingen we in groepsdiscussie (daarover heb ik hier weinig te rapporteren)."
Dat schreef ik uit vermoeidheid, want eigenlijk was er heel veel te rapporteren. We hadden o.a. een hooglopende discussie over hoe in § 13 het ‘hoogste goed’ begrepen moest worden. Die discussie werd op een terrasje voortgezet. Het ging om deze twee lezingen: [1] het “hoogste goed” is het bereiken van “een sterkere natuur” zo mogelijk samen met anderen (wat dan een aanvullend, nevengeschikt doel is) versus [2] het samen met anderen bereiken van die sterkere natuur behoort zelf tot dat “hoogste goed.” Klaas Meijer, die deze tweede lezing aanhing, gaf mij daarover vandaag een mailtje, waarin hij liet weten dat hij de spreker die de volgende lezing zal geven, Herman De Dijn, naar zijn mening over de juiste vertaling had gevraagd.
Klaas hecht bijzonder groot belang aan dat ‘samen’ (en dus ook het belang van de TTP en TP voor het ‘hoogste goed’). “Al lezende werd ik weer bevestigd in het cruciale belang van dat ‘samen’ voor het ‘hoogste goed’ (en dus van politiek en maatschappijverandering [toegepaste sociologie]) plus de noodzaak van op eenvoudige wijze uitleggen van Spinoza,” schrijft hij. De opvatting van Klaas is dus dat het “samen met anderen” zelf intrinsiek behoort tot het “hoogste goed”. Spinoza was in zijn ogen niet alleen een wijs filosoof, maar ook een wijs activist. Vandaar het telkens weer hameren op het “samen met anderen”.
