Waarom toch die Geometrische ordening?

0
366

Gisteren hadden we onze eerste bijeenkomst met de Spinoza Kring Limburg waarin we de Ethica gaan bestuderen. We begonnen met een eerste inleiding, waarbij we o.a. Spinoza’s opzet bespraken: Ethica Ordine Geometrico demonstrata. Heel indringend kwam de vraag naar voren van iemand (een vakfilosoof), waarom Spinoza voor deze vorm gekozen had i.p.v. een meer retorische of essayistische betoogtrant, die wellicht voor méér mensen goed te volgen zou zijn geweest. Ik kwam – min of meer voor de vuist weg – tot een aantal mogelijke motieven, die ik hier graag weergeef en iets nader uitwerk.

[1] Om te beginnen is het goed de achtergrond te zien: het sterk opkomende en breed gedragen besef onder wetenschappers dat de ‘taal van de natuur’ de wiskunde was. Zo schreef Galilei erover (grandissimo libro scritto in lingua mathematica) en Johannes Kepler had het over ‘ubi materia, ibi geometria’ (cf. dit blog van 17 dec. 2011). In de 17e eeuw ontstond een mathematisering van het wereldbeeld. Er was al ruim een eeuw eerder hernieuwde belangstelling ontstaan voor de door Euclides beschreven meetkunde. Ook Spinoza was een groot bewonderaar van die aanpak. De wiskunde had grote aantrekkingskracht.