Ook al kijk ik
dagelijks of Google nog nieuws met Spinoza heeft en ook al hebben in o.a. het Parool [PDF],
de Volkskrant [cf.]en Financieel Dagblad verhalen gestaan over Folkert de Jong’s kunstinstallatie
“Operation harmony” uit 2008, die onderdeel uitmaakte van de expositie “Circle
of trust” van oktober 2009 tot april 2010 in het Groninger Museum, en dit jaar van
15 januari t/m 6 april 2015 van de exposite “In Search of Meaning
– Mensbeelden in globaal perspectief” van acht kunstenaars in Museum De
Fundatie in Zwolle [cf.], hoorde ik toch pas vandaag van Wim Goris dat Spinoza
onderdeel uitmaakt van die installatie “Operation harmony”. Hij had die expositie op de slotdag
in De Fundatie bezocht – en zo stelde hij mij in
staat dit blog te maken. Gelukkig hebben aardig wat mensen foto’s op internet
gebracht die Google je aanreikt, waaruit ik deze koos (en onderaan de herkomst geef).
Folkert de Jong
Operation Harmony, 2008
Styrofoam, pigmented polyurethane foam and pearls
700 x 230 x 340 cm
[rechts bovenop: Spinoza]
In Operation Harmony uit 2008 zijn vier figuren uit
de vaderlandse historie in of op een soort van roze styrofoamplanken gemaakt hekwerk
van horizontale en verticale planken hun met pek besmeurde hoofden – ‘klaaglijk
kijkend’ [cf.] – er bovenop gespietst. De verminkte en respectloos ondersteboven
hangende lichamen herinneren aan de moordpartij op de gebroeders De Witt in 1672.
De uitgebeelden zijn verder Balthasar Gerards, de moordenaar van Willem van
Oranje, de VOC-gouverneur Jan Pietersz. Coen – die hoewel hij er in
Nederlands-Indië massaal op los moordde, toch als held de geschiedenisboeken
inging – en de filosoof Spinoza, die meemaakte hoe de gebroeders de Witt werden
vermoord.