Ooit las ik Martin Buber’s Chassidische vertellingen. Daarin kwamen ook verhalen voor van en over de rabbi van Kotzk (1787–1859). “Waar woont God?” Met deze vraag verraste de rabbi van Kotzk enkele geleerde mannen, die bij hem te gast waren. “Wat zegt ge nu? De wereld is immers vol van zijn heerlijkheid!” Maar hij beantwoordde zijn eigen vraag: “God woont waar men Hem binnenlaat.”
Gisteren beluisterde ik het openingscollege, getiteld “Spinoza, the Kotzker Rebbe, and I” waarmee rabbijn Dr. Nathan Lopes Cardozo op 26 oktober 2011 zijn David Cardozo Academy’s 5772/2012 Jerusalem Lecture Series “Judaism, Heresy and Secular Philosophy” opende.
De David Cardozo Academy houdt zich vooral bezig met programma’s die de huidige jongere generatie in Israel wil voeden met materiaal voor de vormgeving van hun joodse identiteit.
De van origine Nederlandse rabbijn Nathan Lopes Cardozo, die voortkomt uit dezelfde Amsterdamse joodse gemeenschap, waaruit Spinoza stamde, maar die overwegend in Haarlem opgroeide, treedt veel in de openbaarheid. Op Youtube zijn diverse filmpjes van hem te zien. Grappig is te horen hoe hij vloeiend Nederlands-Engels spreekt.
Hij is behoorlijk goed thuis in het Spinozisme en weet er goed over te vertellen, mede doordat hij thuis door zijn vader helemaal in Spinoza zou zijn ingewijd. In het begin lijkt hij heel positief over Spinoza die hij als slachtoffer van de maraans-Sefardisch-joodse gemeenschap ziet. Het bestuur van de joodse gemeenschap, de mahamad, vergelijkt hij met de Spaanse Inquisitie. Hij typeert Spinoza als “a secular Tzadik” [zaddik, rechtvaardige] en ook als ‘empty religious’.