In het gedigitaliseerde deel van het Rzeszow Yizkor (Herinnerings) Boek, waaruit ik gisteren een tekstje haalde, bleef ik nog even ‘bladeren’ en stuitte op enigszins aandoenlijke informatie die ik hier graag wil doorgeven. Ik doe enige grepen uit een artikel in het Jiddisch van Chana Wilder-Winer, dat in het Engels vertaald werd door Gloria Berkenstat Freund. [Zie hier dat stuk]
Samuel Winer, geboren in 1888 in het Poolse Chelm, kreeg er een gedegen joodse lagere schoolopleiding, leerde goed Hebreeuws en was voorbestemd voor een opleiding tot medicus, maar door financiële neergang van z’n vader kon dat niet doorgaan en moest hij in een winkel werken, terwijl hij ’s avond bijleerde en moderne Jiddische literatuur las en veel Russisch. Hij werd socialist en zionist en werd bibliothecaris van een eerste, geheime joodse bibliotheek in Chelm. Hij werd lid van de Socialistische Territorialisten, o.a. actief in Warschau, waar de Tsaristische politie hem meermalen oppakte. In 1912 emigreerde hij naar de VS, waar hij lid werd van de Jewish Typesetter's Union in New York. Ook werd hij werkzaam bij Der Tog [De Dag], de New Yorkse Jiddische krant. Daar stak hij veel op van Dr. H. Szitlowski. Midden jaren ’20 werd hij een van de oprichters van de New Yorkse tak van de nog bestaande en bloeiende YIVO, het Joodse Wetenschappelijke Instituut. [Over Samuel Winer is op de website van YIVO niets te vinden.]
