Placate van 1678 tegen Spinoza’s Opera Posthuma

0
412


Nikolaas Wiltens (1662 – 1734) was “een proponent, werd in
1690 aangesteld tot predikant bij de Hollandsche ruiterij, die zich toen in
Engeland bevond. Dit gaf aanleiding dat hij in het volgende jaar tot predikant
bij de kapel van koning Willem III te St. James werd benoemd. In 1699 werd hij
predikant te Voorhout, in 1704 te Uitgeest, in 1706 te 's Hertogenbosch, in
1710 te Amsterdam, waar hij den 4den April 1734 overleed.” Dit lezen we over
hem in het
Biographisch Woordenboek (Van der Aa) ook bij de DBNL.
Wiltens was een ijverig verzamelaar en heruitgever van plakaten. Van hem
verscheen


  Nikolaas Wiltens, Kerkelyk
Plakaat-boek. Behelzende de plakaaten, ordonnantien, ende resolutien, over de
kerkelyke zaken
. 's Gravenhage by Paulus en Isaac Scheltus, 1722

 


U kunt het voor € 200 aanschaffen bij antiquaar Wever Van Wijnen of gratis doorsnuffen op books.google dat het exemplaar van de KB heeft
gedigitaliseerd, of op
EarlyDutchBooksOnline waar een ander exemplaar nog fraaier
is gedigitaliseerd.

Uit het Register: 

 


Daarin treffen we, zoals bovenstaande scan uit de index ("Register op de jaren en dagen volgens den tyd") laat zien,  op de bladzijden 450 en 451 de "Placate van
de Staten van Hollandt ende van Vrieslandt tegen het Boeck geintituleert B. D.
Spinosa Opera Posthuma Den 25. junii 1678. Gr. Pl. III. Deel f. 525 N
o
17."


Ik neem hierna deze tekst op – een fraaie samenvatting van hoe staatsgevaarlijk, ja zoals ze in de 17e eeuw graag zeiden: seditieus
(oproerig, opstandig), de leer van Spinoza werd gevonden.