In het zomernummer van De Vrijdenker is het artikel verschenen dat Michiel Wielema eigenlijk voor de Amsterdamse Boekengids (ABG) had geschreven, maar dat blad is ter ziele. Nummer 97, met maart-nummer van dit jaar was het laatste. Nummer 98, waarin het stuk zou worden opgenomen is niet meer verschenen. Jammer, want als dat wel het geval was geweest, dan was het ook meteen op internet gepubliceerd, waardoor er makkelijker naar verwezen kon worden. Merkwaardig is wel dat de uitgever (Athenaeum) niet eens de moeite heeft genomen er op de website van het ABG iets over uit te leggen. Maar ja, het was een gegeven paard en dat mag je niet in de bek kijken.
Nu staat het essay dus in De Vrijdenker en daar zal het t.z.t. ook op internet voor iedereen toegankelijk worden gemaakt. Als het zover is, zal ik er zeker nog eens op attenderen, want het is een belangrijk stuk. Titel “Schepper van een nieuwe Tora. Spinoza tussen zionisten en nationaal-socialisten.” [3-3-2017 toegevoegd PDF van De Vrijdenker Jaargang 44 – nummer 6 – juli/augustus 2013]
Wielema brengt informatie bijeen zoals je niet vaak tegenkomt. Aan de hand van enige boeken (zie afbeelding) zet hij tegenover elkaar hoe de joden, gelovige en seculiere, in de Weimar-periode in Duitsland met Spinoza ‘omgingen’ en hoe de nationaalsocialistische wetenschappers Spinoza zagen in de zgn. "Judenforschung". Het eerste ontleent hij voornamelijk aan het boek van David Wertheim en nog iets aan Daniel B. Schwartz [The First Modern Jew. Spinoza and the History of an Image, Princeton University Press, Princeton-Oxford 2012 – hij vergat het in de ‘overige literatuur’ te vermelden] het tweede aan het gedegen boek van Dirk Rubnow; dat was dan ook diens Habilitationsschrift.
