Gisteren werd de najaarsvergadering van de Ver. Het Spinozahuis gehouden in het voormalig Gemeentehuis van Rijnsburg. Er was weer een grote opkomst – de leden vulden de hele ruimte, hadden er zin in en kregen twee boeiende toespraken voorgezet. Deze zullen, zo is de bedoeling, te zijner tijd in een Mededelingenbulletin in druk verschijnen.
Wiep van Bunge, hoogleraar aan de Erasmusuniversiteit en voorzitter van de vereniging besprak Spinoza’s relatie met de Rijnsburger collegianten. Hij schetste hoe uit het uitgangspunt van de “evengelijkheid der gelovigen” – op grond waarvan ze felle anti-clericalisten waren die van dominees niets moesten hebben – deze sterk egalitaire tendens geleidelijk aan, via de mennoniet en collegiant Pieter Corneliszoon Plockhoy en Franciscus van den Enden die op Plockhoy voortbouwde deze ‘evengelijkheid’ uitbreidden naar het burgerschap. Van Bunge gaf aan hoe we door werk van Wim Klever en nog iemand (ik kon diens naam niet goed horen) weten dat Kort Verhael van Nieuw Nederland (1662) en Vrye Politijke Stellingen (1665) door Van den Enden geschreven zijn. In 1663 vestigde Plockhoy zich samen met 41 kolonisten aan de Delaware Baai. Het Nieuw Nederland dat zij daar vestigden heeft het maar kort uitgehouden: het werd door de Engelsen met de grond gelijk gemaakt.
