Ook vandaag wordt in Frankrijk weer gestaakt uit protest tegen de pensioenmaatregelen van de regering. Stakingen en rellen waardoor vorige week een studiedag over Spinoza werd uitgesteld [zie hier]. Over die protesten schreef gisteren Marc Reynebeau, redacteur van De Standaard, zijn wekelijkse column, deze keer met de titel "Spinoza op de barricade". Ik neem hem hier over en vraag mij – gelezen de laatste regel – af of de schrijver misschien dit weblog leest dat vorige zondag het blog had: "Je kunt niet filosoferen zonder de gevestigde godsdiensten te verstoren"
Spinoza op de barricade
Nee, daar hadden ze bij The Financial Times niet van terug. Vorige week gingen ze in Rouen eens kijken naar het gespuis dat, blind voor elke economische realiteit, maar blijft staken tegen de pensioenplannen van de Franse president Sarkozy.
En waarop werden ze daar getrakteerd? Op oppositiepraat? Holle, halfverteerde ideologietjes? Brallerige slogans van slecht geschoren oproerkraaiers? Nee, meneer, op een uitspraak van de zeventiende-eeuwse filosoof Spinoza.
Oké, dachten ze bij de FT, dat is de Franse aard, zo zijn ze daar. Altijd een filosofietje klaar, nooit te beroerd voor een woord te veel of te groot, want ze tonen graag dat ze niet van de straat zijn. Dat is nog eens wat anders dan Latijnse spreukjes opdiepen.
Maar is Spinoza wel terug te brengen tot lokaal folklorisme, zoals de zakenkrant liet uitschijnen? Misschien miste ze zo wel de essentie. Het is natuurlijk mogelijk dat het citaat slechts diende als opsmuk van een conservatisme dat alleen uit is op het behoud van sociale privilegies. Maar het kan ook een teken zijn van het besef dat er iets groters, iets belangrijkers op het spel staat, ja, iets van filosofische aard.
De geïnterviewde staker herinnerde eraan dat voor Spinoza de vreugde een bron van kracht is. Voor hem verklaarde de vreugdevolle opwinding daar op de barricade in Rouen waarom hij en de zijnen zo hardnekkig volharden in hun staking.
