John Toland "one of the most significant Anglophone intellectuals of the early 18th century," (aldus de heruitgever van onderstaand boek)muntte de term 'pantheism' om er Spinoza's filosofie mee te typeren, hetgeen in mijn ogen een niet erg gelukkige zet was. Daarover schreef ik dit blog in de begintijd van mijn Spinoza-studie dat ik nog steeds leesbaar acht.
Van deze Toland verscheen in 1704 'Letters to Serena', een bundel van vijf lange brieven, zeg maar essays.
Letter IV "To a Gentleman in Holland showing Spinosa's System of Philosophy to be without any Principle or Foundation" was opgezet als verwerping van Spinoza: "A Confutation of Spinosa." Deze 1704-uitgave is bij books.google in te zien.
Wim Klever die mij op de hoogte bracht van een heruitgave van dit boek, had het daarbij over "Toland's doortrapte misleidingskunst." Hij zal dus ook hem wel weer als een Iers-Engelse crypto-spinozist beschouwen. [Deze cynische opmerking haal ik bij nader inzien door, maar laat ik staan om de reactie te doen begrijpen]
Ian Leask (Ed.), John Toland's 'Letters to Serena'. Four Courts Press, August 2013
Over Toland en o.a. over deze 4e brief uit de 'Letters to Serena' schreef
Rienk Vermij, "Matter and Motion: Toland and Spinoza." In: Wiep Van Bunge & W. N. A. Klever (Red.) Disguised and Overt Spinozism Around 1700: Papers Presented at the International Colloquium, Held at Rotterdam, 5-8 October, 1994, Brill, 1996 [books.google]