Hoe groter geest, des te groter beest….

Een gezegde, dat mijn goede vader zo’n zeventig jaar geleden nog al eens hanteerde. De aanleiding hiervoor was vaak, dat in de dertiger jaren in Nederland – ook officieel – gewezen werd op de goede dingen, die Hitler in Duitsland zijn land aandeed. En waarbij dan gemakshalve vergeten werd te vermelden, dat al die >goede< dingen bedoeld waren diens plannen uit te voeren, of te vergemakkelijken. Later vond ik het moeilijk, dat >groter geest< te koppelen aan het fenomeen Hitler. Maar iedereen is achteraf slimmer dan voorheen.

Zo brengt nu het zelfde Duitsland naar buiten, dat kopstukken (het zouden er nu al zo’n duizend zijn) uit industrie, handel en politiek miljarden aan belastinggeld hebben verduisterd door geld via het buitenland te laten verdwijnen. Wie dan daar beelden bij ziet van de eerst aangehouden dader, die bijna lachend zich door de politie laat afvoeren, die snapt echt de wereld niet meer. Is dat nu, waar de bijbel over schrijft, dat je je vrienden moet maken bij de mammon ?

En dan herinner ik me een verhaal van een verjaardagsfeestje, dat vertelde over een situatie van ook al weer tientallen jaren daarvoor.

 

Het was op een warme, mooie zomerse zondag, dat duizenden Amsterdammers zich per trein naar Zandvoort lieten vervoeren. Het begon als altijd met redelijk lange rijen voor de loketten, maar wat gaf het ? Je was met een heel stel en de zorg om straks een paar vierkante meters in het zand te veroveren was groter dan het kopen van een treinkaartje.
Het was nog in de tijd, dat per cent betaald moest worden, wanneer je een kinderkaartje kocht. Een half kaartje kwam dan uit op 3 of 8 cent, als het halfje omhoog werd afgerond.
Maar wanneer zo’n half kaartje, dat overbleef opnieuw werd verkocht, »verdiende« NS een cent extra ! Zo kwam een dame aan de beurt, die zich al voor een groot deel in haar kleding op een dagje strand had voorbereid. Of dit indruk gemaakt had op de lokettist, wist de verteller niet, maar er stond enige onrust ter plaatse, toen mevrouw niet gepast kon betalen.
Om de zaak niet nog meer te vertragen zei de lokettist tegen haar > Nou, laat maar! Ik pas die ene cent zelf wel bij !<. Toen ze dankbaar met haar twee-en-een-half-kaartje was weggelopen, pakte de lokettist zijn portemonnee uit zijn achterzak en haalde er die ontbrekende cent uit, die hij in zijn kas deed. Vijf minuten later stond zijn chef achter hem en vroeg hem zijn loket even te sluiten en met hem mee te gaan. In diens kantoortje stond nog een andere heer, die qua kleding ook richting Zandvoort onderweg was. Zijn chef stelde die man aan de lokettist voor >Dit is inspecteur P. Van de Financiële Dienst en die heeft jou wat te zeggen ! De strand man begon > Weet u, dat u met vuur speelt ? > De lokettist stom verbaasd ! Ja, ging de man verder, >wanneer ik niet gezien had dat u die cent, die u onze reizigster cadeau deed, zelf in uw kas had gedeponeerd, dan was u nu hierbij ontslagen geweest. En ga nu maar gauw terug naar uw werk en doe zulke dingen nooit meer !<

Wanneer het dan nu om miljarden, niet alleen in Duitsland en Frankrijk, gaat en er een spoor van algemene verontwaardiging – en soms een steelse bewondering – optreedt, dan zijn de tijden toch wel heel sterk veranderd. Wie durft invullen >>ten goede<<, die verdient een pluim. Meer kan er bij die ene cent niet af.