Van deze Franse filosoof, historicus, schrijver en criticus, tijdgenoot van Ernest Renan (1823 – 1892), is de uitspraak:
“Hegel est un Spinoza multiplié par Aristote.”
Ik trof de uitspraak aan in René Wellek: Geschichte der Literaturkritik, 1750-1950, [Theil III, Walter de Gruyter, 1977]: "Hegel ist ein mit Aristoteles multiplizierter Spinoza." Dit vond ik wel een fraaie typering en dit werd de aanleiding voor dit blog, dat ik voorbereidde door eerst gisteren het blogje te brengen met de vraag wie deze uitspraak kende.
Google brengt je naar een pagina van Welleks boek die door books.google niet in beeld wordt gebracht zodat verder speurwerk nodig is. Mark Wijering achterhaalde toch dat het citaat kwam uit “sa vie et sa correspondance (1903-1907). Rob van der Hoeden meldde dat de uitspraak staat aan het slot van een brief die Taine op 16 november 1851 aan Prévost-Paradol schreef. Blijkbaar was Hippolyte Taine zelf ook wel tevreden over zijn vondst, want in zijn boek Les philosophes français du XIXe siècle [Hachette, 1857] schreef hij op blz 126 over Hegel:
C'est Spinoza multiplié par Aristote, et assis sur cette pyramide de sciences que l'experience moderne construit depuis trois cents ans. [Dit is Spinoza vermenigvuldigd met Aristoteles, en zittend op de piramide van de moderne wetenschap die de moderne ervaring gedurende drie honderd jaar opbouwde.] [books.google]
Tot zover de aanleiding voor dit blog.
