Deze typering van Spinoza stamt uit Melville’s boeklange gedicht Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land (1876). Wij kennen Melville van Moby Dick of de walvis – het onheilsverhaal over de wraakzuchtige kapitein Ahab die zijn schip en bemanning te gronde richt in zijn jacht op de witte walvis die hem een been had afgebeten – en Billy Budd de zeeman dat pas tientallen jaren na zijn dood werd uitgegeven. Maar hij schreef ook dit uiterst lange gedicht Clarel dat in 1876 in twee delen verscheen. Het is met z’n vier delen, z’n 150 canto’s en bijna 18.000 regels het langste gedicht uit de Amerikaanse literatuur, langer ook dan de Illias, de Aeneis en Paradise Lost. Hij heeft er ruim twintig jaar aan gewerkt.
Het gedicht vertelt over de reis die een jonge theologiestudent, Clarel, vol geloofstwijfels maakt naar Jerusalem en door het Heilig Land in de hoop z’n geloof te vernieuwen op de plaatsen waar Jezus geleerd en geleden had. Al zijn eigen geloofstwijfels, heel z’n innerlijk leven heeft Herman Melville erin uitgeschreven, heen en weer slingerend tussen geloof en twijfel. Ook Spinoza komt in Clarel voor en wel als een ‘visionair’ en met de typering als in de kop van dit blog opgenomen.
In Gethsemane ontmoet Clarel de tegenpolen Vine en Rolfe. Rolfe is protestant maar ook een religieuze scepticus die historische sporen zoekt om de vraag naar Christus’ goddelijkheid te beantwoorden. Vine is een kalme man wiens geloofsvoorbeeld Clarel hoopt te kunnen navolgen. Samen gaan ze op zoek naar belangrijke plekken in het Heilige Land, zoals naar de wildernis waar Johannes de Doper predikte, en naar Bethlehem. Onderweg ontmoeten ze Margoth, een afvallige joodse geoloog die spot met het geloof.
