Goethe had ik in de loop van de tijd al aardig wat blogs (u vindt ze
wel via het zoekvenster)
Op
haGalil.com, Jüdische Leben online, verschijnt vandaag een eerste
van wat kennelijk een serie wordt: "Wie antisemitisch war eigentlich Goethe? (1)" [Cf.]
Het
bijzondere daarin is dat het o.a. de volledige lemma's brengt uit het
Jüdisches Lexikon [Band II, Berlin 1927]: "Goethe,
Stellung zu Juden und Judentum", van de hand van Hugo Bieber
[Dr. phil., Schriftsteller Berlin]; en 't door Bertha Badt-Strauss
geschreven lemma "Goethe" uit de Encyclopaedia Judaica,
[Band 7, Berlin 1931]. In beide lemma's wordt iets over Goethe en
Spinoza gezegd. Over de lotgevallen van beide encyclopedieën wordt
in voetnoten informatie gegeven.
Opmerkelijk
vind ik dan weer dat wel uitvoerig en keurig wordt vermeld wie
welk citaat geschreven heeft, maar dat de naam van degene die dit
stuk schreef (dit www.zoekwerk verrichtte) niet wordt vermeld.
Ook
verwezen wordt er naar
Martin
Bollacher, Der junge Goethe und Spinoza. Studien zur
Geschichte des Spinozismus in der Epoche des Sturms und Drangs.
Tübingen, Niemeyer/De Gruyter, Mouton, 1969, 253 pages
– books.google
David
Bell over dit boek: "M. Bollacher has taken the extreme line of
reducing all the young Goethe's thought to Spinoza's influence, and
particularly to that of the Theological-Political Treatise, often on
the most tenuous and unconvincing evidence."
[in: Spinoza in
Germany from 1670 to the Age of Goethe. London, The Institute of
Germanic Studies, 1984, 104-137], geciteerd door
Horst
Lange, "Goethe and Spinoza: A reconsideration" [In: Goethe
Yearbook 18. Camden House, 2011 – cf dit
blog waarin ik een link naar dat hoofdstuk plaatste; het is ook
in z'n geheel te lezen op books.google]
[Lithographie van de jonge Goethe, door Karl Bauer omstreeks 1907]