Wie in 1989 (alweer) de vierdelige serie Nauwgezet en Wanhopig van Wim Kayzer op de VPRO-tv heeft gezien, zal sindsdien de Oostenrijks/Britse literatuurcriticus en schrijver George Steiner (en de anderen: de Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez, de Hongaarse schrijver György Konrád en de Spaanse politicus en schrijver Jorge Semprún) niet snel hebben kunnen vergeten. Als een polymath, een zeer geleerd en breed geïnformeerd man met een encyclopedische kennis, heeft George Steiner zich uiteraard ook met Spinoza bezig gehouden.
Toen hij in The London Review of Books in 1990 Yirmiyahu Yovel’s Spinoza and Other Heretics besprak vroeg hij zich af: “Is Spinoza much read today, even among philosophers?” En hij beantwoordde dit – na een staaltje eruditie te hebben weggegeven – met: “No, Baruch Spinoza is, probably, not read very much at present.” Dat was in 1990, misschien denkt hij daar nu anders over.
Best vaak liet Steiner de naam van Spinoza vallen. Een voorbeeld:
Christopher J. Knight George Steiner's Religion of Abstraction [In: Religion & Literature published by The University of Notre Dame, Vol. 28, No. 1 (Spring, 1996), pp. 49-84]
“In the end, for Steiner, there can be "no synagogue, no ecclesia, no polis, no nation, no ethnic community which is not worth leaving' (IT 397). It is a melancholy conclusion, predicated on his belief that a nation, in time, will always act in an unacceptable manner, and that "[a] synagogue will one day excommunicate Spinoza, it must" (TT 397). It is better, he thinks, to place one's trust directly in the Absolute, and to distrust all those instances wherein two or more are gathered in the name of some cause, or lord: "Personally, I believe that anarchy is one of the ideals and hopes and Utopias of anyone who wants to do serious thinking and work. It is when you find yourself agreeing with another person you should begin to suspect that you are talking nonsense. I repeat: there is no community of love, no family, no interest, caste, profession, or social class not worth resigning from" (TT 397-98).” [p. 77; TT = "Totem or Taboo"]
