De autodidact Dirck Coornhert uit een welgesteld milieu waarmee hij brak door een huwelijk met de twaalf jaar oudere Neeltje Simons, werd een sterk pleiter van godsdienstvrijheid en groot tegenstander van godsdienstige intolerantie. Van huis uit katholiek opgevoed had hij weerstand tegen elke godsdienst die meende de waarheid in pacht te hebben. Hij stelde: Ieder meent het ware geloof te hebben, maar er is geen onpartijdige rechter. De mens is zelf partij, ook vertegenwoordigers van de godsdienst. Hij leerde Latijn en Grieks om de bijbel maar ook Seneca en de Stoïci correct te kunnen citeren
Zijn hoofdwerk is de eerste ethica die in de volkstaal werd uitgegeven: “Zedekunst dat is wellevenskunste”, voor alle “leergierige ongeleerden” geschreven tijdens zijn ballingschap in Emden. [Voor volgend jaar is een heruitgave gepland door de Bibliotheca Dissidentium Neerlandicorum van de Coornhert Stichting.]
Coornhert was een harde werker en toonde zich een vaardig toneelschrijver, theoloog, filosoof, jurist, musicus, grafisch kunstenaar en beducht polemist en debater. Als politiek adviseur van Willem van Oranje had hij grote invloed op de onafhankelijkheidsstrijd van de Nederlanden.
