Een, zoals hij zichzelf omschrijft, ‘failed academician’ en 'nomadic philosopher', Bert Hamminga (1951), geeft op zijn website veel informatie over zijn levenswederwaardigheden, o.a. het conflict dat hij met zijn universiteit uitvocht. Hij zwerft momenteel als 'amphibious philosopher' op een boot door Afrika. Een aparte man, kortom [foto van hier].
Eén van de dingen waarmee hij zich bezighoudt en die hij drie maanden geleden op internet zette, is het opzetten van:
A Geometrical Analysis of Spinoza Ethica. [Zie hier]
Het is nog in ontwikkeling, maar hij is duidelijk al een heel eind gekomen. Net als bij Yesselman kun je tureluurs worden van de vele hyperlinks die zijn aangebracht, maar wellicht zijn er Spinozastudenten die dit wel handig vinden.
In ‘Getting Started’ geeft hij een korte inleiding op de Ethica en toelichting op zijn project. Ik pluk daar één zinnetje uit, waarin hij een illustratief voorbeeld geeft over de attributen: “God projects himself on two different screens. They may look different at first sight, but you will have to learn to understand (intelligere) that you are seeing exactly the same on these two screens: the order and connection of things is the same.”
En weer zie je dat misverstand, alsof Spinoza ooit heeft beweerd dat de attributen die wij kennen, uitbreiding en denken, als je goed toeziet hetzelfde zijn (de zgn. identiteitsthese). Hoe heeft Spinoza juist niet vele malen benadrukt dat die attributen niet hetzelfde zijn en alleen op zichzelf begrepen kunnen worden. Maar inderdaad, ze zijn uitdrukkingen van één en hetzelfde ding. Je moet dus door die schermen heen kunnen kijken – zien hoe a.h.w. door dat scherm heen, naar één ding gewezen wordt dat nu eens zus en dan weer zo bezien kan worden. En dat lukt temeer naarmate we opmerken dat de orde en het verband van die uitdrukkingsvormen dezelfde zijn.
Maar, o, o, die zo makkelijk verkeerd begrepen "identiteitsthese" altijd maar weer.
