In het voorjaar was het spannend! Hoeveel jonge grauwe
ganzen (Anser anser) zullen er bij de vijver in het dorp uit het ei kruipen? Maar vooral spannend
blijven ze bij de vijver als het ringseizoen gaat starten? Vorig jaar liepen ze
net voor het ringseizoen weg richting de Roer. Dat was een beetje balen. Om de
grauwe ganzen een reden te geven om te blijven ben ik regelmatig een paar oude
boterhammen gaan voeren. Dus we houden de moed erin, dit jaar moet het goed
gaan. Ze raken er aan gewend en zo gauw ik mijn gezicht liet zien kwamen ze er
al aan! Regelmatig was er contact met de ringer. Het is weer zo ver, het
ringseizoen voor de grauwe ganzen is begonnen en wordt het startsein gegeven in
het rustige Limburgse dorp Sint Odilienberg. In de dorpsvijver zijn een paar
ganzenfamilies die we trachten te vangen.
Uiteindelijk lukt het ons om een
mooie familiegroep te vangen en de rest kijkt vanaf de vijver rustig toe. Ook de
ganzen in de kraal zijn rustig wat er komen gaat. Alles staat klaar en vanuit
de centrale bank wordt alles professioneel gedirigeerd onder leiding van
Berend.
Na alle metingen van de vleugels, poten, snavel, tellen van de
borstvlekken worden de ganzen ook meteen voorzien van poot- en nekringen.
Sommige ganzen krijgen een wel zeer macabere lettercombinatie zoals LYK.
Daarnaast wordt van elke grauwe gans bij de
cloaca en keel een monster genomen met een wattenstaafje.
Deze bemonstering
vindt plaats in opdracht van de Erasmus universiteit. Uit het slijm kunnen ze
griepvirus isoleren en determineren. Het gaat erom een beeld te krijgen van de
types griep die bij wilde vogels voorkomen. Kunnen zij een rol spelen bij de
verspreiding van het dodelijke griepvirus dat in de pluimveehouderij zoveel duizenden
slachtoffers eist? Uit angst dat vanuit een getroffen bedrijf ook andere
omliggende "gezonde" bedrijven met ook duizenden vogels zal besmetten
gaat men vaak over tot preventief ruimen om verdere landelijke verspreiding te
voorkomen. Uit onderzoek en nabeschouwing blijkt vaak dat ruimingen onnodig
zijn geweest maar men neemt het zekere voor het onzekere. Het moet je als getroffen
pluimveehouder maar overkomen! Op 14 oktober 2010 is na de formatie van het
kabinet-Rutte 1 een nieuw ministerie samengevoegd namelijk ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Deze lange naam werd verkort tot ministerie van Economische Zaken. Voor
dit soort vogelgriep ruimingen heeft Den Haag daar een kille term voor: bedrijfsrisico. Maar wellicht is het beter om je af te vragen:
Moeten we in de toekomst zo door gaan met deze intensieve en zeer dieronvriendelijke
manier van pluimveehouderij ? Er komt
een flauw zonnetje door en als alle onderzoeken zijn gedaan zijn de ganzen al
tijdens het onderzoek in een tentje met aparte compartimenten gezet.
Bij het
onderzoeksteam zijn ook twee studentes die de grauwe ganzen graag willen
onderzoeken op de aanwezigheid van metaal. Dit scannen wordt met een metaaldetector
gedaan.
Men is benieuwd hoeveel vogels
er met metaal in het lijf rondvliegen. Ze krijgen dat wanneer ze worden
aangeschoten, maar niet dodelijk worden getroffen. Normaal heb je daarvoor een
röntgenapparaat nodig, maar met de huidige metaaldetectoren kun je het ook
doen. Als referentie materiaal is er in een plastic zakje ook een kleine
hagelkorrel in gedaan. De pieptoon verraad wat er in de grauwe gans zit. Als
eenmaal alle vogels gescand zijn wordt de tent opgetild. Het voordeel is dat ze
na vrijlating meteen in familie verband weer bij elkaar zijn en zo eerder tot rust komen. Het ringwerk van de ganzenonderzoekers zit er in Berg op en gaan
ze verder naar Roermond. Een paar dagen later zie ik dat de laatste ganzen uit
de vijver zijn vertrokkenen en tien dagen later vindt ik helaas een jonge geringde
grauwe gans met het de ring LYP (zie rode pijltje bij vrijlating).
In de
medische wereld staat LYP voor de chronische huidziekte Lymphomatoide papulose.
Voor het eerst beschreven in 1956. Het kan op elke leeftijd ontstaan, ook bij
kinderen, echter gemiddeld begint het tussen 35-45 jaar. Waar de jonge gans aan
is gestorven is niet meer te achterhalen. Misschien moet men in de toekomst toch wat frissere lettercombinaties verzinnen.
