Tijdens de eerste bijeenkomst kwam de aanduiding “Spinoza’s pantheïsme” voorbij. Was Spinoza pantheïst?
In heel strikte zin kon hij het niet zijn, daar de term in zijn tijd nog niet bestond. Hij heeft zichzelf dus nooit met deze term kunnen aanduiden. En ik vermoed dat, als die term wél zou hebben bestaan en door tegenstanders (net zoals het met de term ‘atheïst’ geschiedde) op hem in peoratieve zin zou zijn toegepast, hij die etikettering ver van zich geworpen zou hebben.
Maar toch, John Leland duidt de filosofie van Spinoza die 'geen andere God erkent dan het universum,' aan als 'pantheïstische filosofie'. [1] En velen doen dat mét hem (zie onder).
