Hierbij feliciteer ik alle Spinoza-liefhebbers, Spinozafielen en Spinozofen, van harte ermee dat vandaag 380 jaar geleden in Amsterdam Benedictus de Spinoza werd geboren. Daarmee heeft de natuur ons via zijn ouders iets heel moois gegeven.
Gisteren stuurde Wim Klever mij onderstaande foto van het kunstwerk van Saskia Wigbold: een filosofenbank met de naam: 'de vrije denkers'. In september dit jaar werd het kunstwerk onthuld op de plek in Rotterdamse Scheepmakershaven waar in de zeventiende eeuw het roemruchte café de Lantaarn stond, waar grote denkers uit de Verlichting als Pierre Bayle, Bernard Mandeville en John Locke samenkwamen. De bank is samengesteld uit: Erasmus' Lof der zotheid, Hugo de Groot’s Mare Librum, John Locke’s Two Treatises of Government en Pierre Bayle’s Dictionnaire – voor Bernard Mandeville was blijkbaar geen ruimte meer, of die werd niet groot genoeg bevonden.
Laten we ons in onze verbeelding voorstellen dat ergens bij of in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam zo’n bank voor alleen de ‘denker over vrijheid’ komt te staan, opgebouwd uit de hoofdwerken van Spinoza: de Tractatus theologico-politicus en de Ethica. Of beter, ook de Tractatus de Intellectus Emendatione en de Tractatus Politicus erbij.
Het is wel mooi dat vier jaar geleden op Spinoza’s verjaardag het door kunstenaar Nicolas Dings gemaakte standbeeld van Spinoza bij de Stopera werd onthuld, maar Spinoza wilde eigenlijk alleen aandacht voor zijn werk. Bij die (nog fictieve) Spinozabank zie ik me dan een grote boekenkast met veel uitleenbare werken van en over Spinoza. Zo’n monument heb ik in gedachten.
