Spinoza lezen in Teheran

0
373

Na haar fraaie en zeer succesvolle Lolita lezen in Teheran, schreef de Iraans-Amerikaanse Azar Nafisi Alles wat ik verzwegen heb – dat recent uitkwam en dat ik geboeid las. Het is een veel persoonlijker boek, memoires over haar opgroeien in Iran, over haar ambivalente relatie met haar moeilijke en zeer veeleisende moeder tegen de achtergrond van het door de islamitische revolutie veranderende Iran.

Besprak ze in haar vorige boek veel Angelsaksische en andere wereldliteratuur die ze als literatuurdocente in Teheran behandelde, eerst aan de universiteit en later in haar eigen huis, in dit boek vertelt ze ook veel over de grandiose Iraanse literatuur, waarover haar vader haar vaak vertelde, vooral over de Shahnameh van Firdousi (of Ferdowsi), het in de 10e eeuw geschreven epos over de vroegste Perzische geschiedenis. 

Eigenlijk hoort dit soort informatie helemaal niet thuis op dit weblog. Waarom ik er toch over vertel is dat mij frappeerde dat zij op twee bladzijden vertelt over hoe veel studenten, ook zij die vóór de islamisering van de universiteiten waren geweest, gedesillusioneerd werden en kritiek leverden op het regime door middel van protestacties en demonstraties. "Had iemand van ons kunnen voorzien hoe sommigen in de ban zouden raken van Jane Austen en F. Scott Fitzgerald, Spinoza en Hannah Arendt, en de dogma's in twijfel zouden trekken van het regime dat ze zo vurig hadden gesteund? Weldra zouden ze secularisme en democratie eisen, en vervolgens zouden ze worden gearresteerd, opgesloten en terechtgesteld." (blz 276)