Sigmund Freud (1856 – 1939) had niets met Spinoza

0
475

Freud heeft in zijn werk nooit naar Spinoza verwezen. Slechts één keer gebruikte hij de term spinozisme die hij toepaste op Leonardo da Vinci en dat was niet positief bedoeld. Desondanks is er best veel geschreven over de connectie die er toch tussen Freud en Spinoza zou bestaan. Dat gebeurde dan meestal door geleerden die iets op hadden met zowel Spinoza en Freud en die vonden dat de laatste eigenlijk zou moeten toegeven dat hij sommige van zijn ideeën bij Spinoza zou hebben opgedaan.

Maar dat had hij niet. Freud had helemaal niets met Spinoza en heeft hem nooit echt gelezen. Wellicht om dezelfde reden als waarom hij Nietzsche niet las.*) Natuurlijk heeft elke intellectueel, zeker een joodse, wel iets opgepakt van de grote filosoof. Zo ook Freud. Maar hij had niets op met filosofen – ook niet met Spinoza. In een brief aan L. Bichel van 28 juni 1931 schreef Freud: “I got my presumptious not from studying him, but from the atmosphere he created."

Leslie Spencer Hearnshaw bij wie ik dit citaat vond [The shaping of modern psychology, 1987] beweert ‘schaamteloos’: "The influence of Spinoza on Freud is perhaps his most important contribution to the shaping of psychology. Certain resemblances between the theories of the two man had been noted for some time." (p. 75) En ook al moet hij toegeven dat er geen evidentie is voor rechtstreekse beïnvloeding, kan hij zelfs schrijven: “Spinoza can be regarded as providing a sort of philosophical legitimization of psychoanalysis.” (p. 76)