Soms wordt dit blog een verslaving, een blog aan mijn been.
Als ik veel met Spinoza en met dit weblog over hem bezig ben, kom ik soms niet tot andere dingen. Hoe vrij ben ik in zo te ‘handelen’? En dat in de Maand van de Filosofie over Vrijheid. Ondertussen houdt Spinoza mij dan voor: elke bepaling is [tevens] een ontkenning. Omnis determinatio negatio est. Anders gezegd geldt uiteraard ook: elke beslissing om iets te doen, is tevens een beslissing om iets anders niet te doen.
Dus, bezoeker van dit weblog, als u merkt dat ik komende tijd af en toe een dagje oversla, dan heb ik besloten om ook eens iets anders te gaan doen… Maar misschien merkt u daar wel niets van en blijf/blijk ik inderdaad verslaafd.
Dit adagium, deze wijsheid van Spinoza wordt zeer veel aangehaald. Meestal als Omnis determinatio est negatio. Maar eigenlijk is het een wijziging die Hegel ervan maakte. En die er tegelijk de kern van zijn kritiek op Spinoza mee formuleerde: Spinoza’s filosofie kende te weinig negatie! Hegel draaide het adagium om en sloeg zijn dialectische slag. Dit terzijde.
Hoe zegt Spinoza zelf het eigenlijk?
