Wim Klever gaf me door dat Elsbeth Etty in NRC Handelsblad van gisteren dit signalement schreef:
“Het inspirerendste boek dat ik in tijden heb gelezen is De pianiste van Theresienstadt (De Boekerij, vert. Sabine Mutsaers, 240 blz. C 18,95) waarin Caroline Stroessinger het levensverhaal optekent van de in 1903 in Praag geboren Alice Herz-Sommer. Er is al vaker gepubliceerd over deze uitzonderlijke vrouw, maar nooit zo hartveroverend. Samen met haar zoontje overleefde ze het ‘modelconcentratiekamp' Theresienstad, emigreerde ze naar Israël en begon ze op haar 83ste opnieuw in Londen. Stroessinger, zelf ook concertpianiste, vertelt aan de hand van Alices herinneringen aan Kafka, Mahler, Rilke, Thomas Mann en Stefan Zweig hoe ze zich met Bach en Spinoza zonder wrok door het leven slaat. In 1962 woonde ze het Eichmann-proces bij. „Elk individu kan kiezen tussen goed en kwaad", concludeerde ze. Als kind werd ze voor 'vuile jood' uitgemaakt, nu waarschuwt de 108-jarige dat 'de metamorfose van individuele vooroordelen tot groepshaat' nog steeds uitmondt in moordpartijen."