Eerst vond ik niets. Als je
echter niet opgeeft en bij het zoeken diverse invalshoeken blijft
innemen, vind je almaar meer. Zo kreeg ik, toen ik naging of het
postume "Karl Thomas, Herbart, Spinoza, Kant" aangeboden
werd, een link naar J.P.N. Land's uitgegeven college "Ter
gedachtenis van Spinoza" (Leiden, Brill, 1877 – cf. blog),
waarin deze commentaar geeft op die uitgave. In een eindnoot (nr.
30) bij een tekst waar books.google
ons niet bij laat [maar we krijgen de complete lange eindnoot] lezen we:
"Wijlen Karl Thomas (zijne
vroegere geschriften over Spinoza zijn bij v. d. Linde opgesomd)
verzekert ons in een nagelaten werk, dat er tweeërlei bestaat: zwei
nicht durchweg mit einander zu vergleichende Gedankenmassen, welche
von Spicoza mit absichtlicher Kunst in seiner Ethik durcheinander
geflochten wurden: der mystisch-monistische Pantheismus des
Spinozismus, und der atomistisch-automatische Pantheismus Spinoza's
(Herbart-Spinoza-Kant, Langensalza 1875, S. XIII).
