Johannes Henricus Scholten (1811 – 1885) gefascineerd door Spinoza maar geen Spinozist

0
407

Deze Nederlands hervormde theoloog, hoogleraar te Franeker en te Leiden, was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het vroege modernisme in Nederland, leermeester van Kuyper, Bavinck en Meijer. Hij introduceerde de ‘moderne theologie’ en – volgens Huib Hubbeling – een “Calvinistisch Spinozisme’ in Nederland. Over of dat laatste wat betekent moeten we het zo dadelijk maar eens hebben.

Over J.H. Scholtens belangstelling voor Spinoza wilde ik al langere tijd eens een blog maken. Zijn naam in verband met Spinoza was ik wel vaker tegengekomen, bijvoorbeeld in de boeiende biografie die Olf Praamstra schreef over Busken Huet [Een biografie, 2007]. Busken Huet studeerde bij Scholten [cf dit blog].

Aanleiding is de “Nabeschouwing” die J.D. Bierens de Haan meegaf aan het boekje “God – Wereld – Leven” dat in 1934 werd uitgegeven door de Societas Spinozana en dat ik in de bibliotheek in Barchem aantrof; J.H. Carp schreef erin een werkelijk belachelijke introductie op het Spinozisme. Ik had al een blog over de ets van Spinoza door Heinrich Gottselig die dit boekje sierde.