Zoekend of van CzesÅ‚aw MiÅ‚osz geen Spinozagedicht te vinden was – ik had ooit wel een hint in die richting gekregen – kwam ik terecht bij een anthologie die hij maakte van Poolse dichters van na de Tweede Wereldoorlog: CzesÅ‚aw MiÅ‚osz (Ed), Postwar Polish poetry: an anthology [University of California Press, 3e 1983; zie bij books.google.nl]. Daarin had hij van de dichter JarosÅ‚aw Marek Rymkiewicz een gedicht uit zijn 1960-bundel opgenomen: Spinoza Was a Bee (Spinoza byÅ‚ pszczoÅ‚Ä…). Het is niet direct, eenvoudig en helemaal te doorgronden.
Jarosław Marek Rymkiewicz (geb. 1934) is Pools dichter, essayist, dramaturg en literair criticus.
Ik geef eerst de toelichting van Czesław Miłosz.
Rymkiewicz is een dichter met een duidelijk programma die een riskant spel met literaire conventies speelt. Z'n opzet is niet zozeer de stijl: door een verwijzing naar de dichtstijl van de XVIIe of de XVIIIe eeuw tracht de dichter de vreemdheid van cultuurpatronen te onderstrepen. Hij maakt zelf voor alles deel uit van een cultuurpatroon, geplaatst in de stroom van betrekkelijkheid. Dit strijd evenwel met het gevoel uniek te zijn, een individu wiens bestaan nu eenmaal slechts eenmaal gegeven is. Dus door bewust de betrekkelijkheid van zijn vorm te tonen, alludeert hij op twee bestaansniveaus: historisch en persoonlijk.
Een artikel in Rymkiewicz’s dichtbundel, Metaphysics (1964), laat zien dat zijn poëzie gevormd is door een spanning tussen metafysica en dialectiek. De kritiek is waarschijnlijk terecht dat zijn formules te modieus zijn. Of Rymkiewicz's dichten tegen zulke zelfopgelegde grenzen bestand zal zijn, is niet zeker. Hij heeft briljante ideeën, maar het lopen op een te strak koord beperkt iemands bewegingsvrijheid. Hij is een van de meest veelbelovende jonge schrijvers en is een uitermate begaafd vertaler van Amerikaanse en Engelse poëzie.
[hier meer informatie]
