Ik weet wel dat onderstaand gedichtje "Monisme" niet direct op Spinoza slaat, maar ik vind het nu eenmaal te leuk om er Spinoza als de grote spin bij te denken – en indirect verwijst het toch ook naar hem.
P.A. de Genestet schreef dit "Leekedichtje, nr. XXIV" na lezing van het boek De vrije wil van J.H. Scholten (Leiden, 1859) over wie ik gisteren een blog schreef. Net als Spinoza zag ook Scholten geen vrije wil. De Genestet reageerde met
XXIV. Monisme
Driemaal heb ik 't Boek verslonden,
Veertien dagen lang geloofd;
't Groote Raadsel is gevonden,
Schoon 't mij duizelde in het hoofd.
Toen – liet ik mijn vleuglen hangen,
Als een vliegje voelde ik me in
't Onontkoombaar web gevangen
Van een ijslijk groote spin;
'k Voelde levend mij verslinden
Door dien machtigen Monist…
En zoo 'k hier mijn heil moest vinden
Waar 'k nog liever Dualist!