Het Spinozaduizendje (1973 – 1996)

0
328

Ik wil hier even het volledige verhaal doen van het Spinozaduizendje zoals het nergens te vinden is. Ik heb er hier en daar vandaan de informatie voor bijeengespokkeld. 

Het bankbiljet in de ‘coupure’ van ƒ1.000 met een afbeelding van Spinoza werd uitgegeven door de Nederlandse Bank op 15 januari 1973. Officieel werd het biljet omschreven als: Baruch d'Espinoza. Je komt als datum van uitgifte ook wel 30 maart 1972 tegen (b.v. bij de Canon van Nederland entoen.nu), maar dat was de datum waarop de handtekeningen werden geplaatst die op het biljet staan en waarna aan het productieproces werd begonnen. De uitgifte begon op 15 januari 1973.

Het ontwerp is van Robert Deodaat Emile (Ootje) Oxenaar die van 1966 tot 1985 als ontwerper en adviseur verbonden was aan De Nederlandse Bank. Vorige maand, op 7 oktober, werd hij 80 jaar. 'Ootje' Oxenaar werd na eerdere 'vrije' kunstenaars de eerste grafisch ontwerper voor de biljetten van DNB. Hij verstond behalve de ‘poëtische’ kunst tevens de taal der drukkers. Oxenaar paste zijn ontwerpen aan de techniek aan. Vanaf 1970 bouwde hij voort op de al eerder ingezette ‘erflaters’-serie met zijn biljetdebuut Vondel (5 gulden), vervolgens Frans Hals (10), Sweelinck (25), Michiel de Ruyter (100) en als laatste Spinoza (1000).

Al dan niet in samenspraak met zijn opdrachtgever, voegde Oxenaar soms ‘een persoonlijke noot’ toe aan zijn ontwerpen. De afdruk van zijn middelvinger plaatste hij in het haar van Spinoza.