“In my youth Spinoza was a hobgoblin;
now he is a saint"
(Ralph Waldo Emerson)
Naar aanleiding van mijn recente blogs over Ethan Allen Hitchcock, ontdekte ik dat, zij het op een iets
bescheidener schaal, eind 1830-iger jaren in de Verenigde Staten van Amerika
een enigszins vergelijkbaar debat heeft gewoed als de Spinoza-Strijd, meestal
als Pantheismusstreit aangeduid, die in Duitsland in 1785 door Jacobi begonnen
was. In Amerika betrof het een debat dat zich vooral binnen de unitaristische tak
van het christendom afspeelde, waarbij zich tegenover een meer radicale een
meer conservatieve stroming aftekende.
Ook die ‘strijd’ bestond meer uit een
uitwisseling van uitgegeven preken, pamfletten en boeken en was nauwelijks een
echt debat in de letterlijke zin van het woord. Het wordt in de literatuur
aangeduid als:
The Norton – Ripley-debate of The Divinity School Address-debate