Gisteren meldde ik het uitkomen van het boekje van Alex C. Klugkist en Jacob van Sluis (red.), Spinoza: zijn boeken en zijn denken, Uitgeverij Spinozahuis, 2010, 69 p. Ik ben van plan hier later op terug te komen. [De ‘recensie’ die Wim Klever alvast in reactie op dat blog gaf laat ik even voor wat hij is; ik wist dat ik door deze aanpak van eerst signaleren en later 'recenseren' het risico liep dat Wim veel sneller zou zijn dan ik – ik nam dat bewust, maar behoud mijn eigen tempo.]
Vandaag wil ik ingaan op de allerlaatste pagina van het boekje. Van het laatste artikel (de lezing) van Detlev Pätzold, “Spinoza’s lof van het lichaam”, zullen maar weinig Spinozisten iets nieuws hebben opgestoken. Ik voel me getriggerd om te reageren op zijn slotalinea, waarbij ik mijn citaat bij de voorlaatste begin:
“Dit alles houdt in dat volgens Spinoza geen fysieke interactie tussen lichaam en geest, op welk kentheorethisch niveau dan ook, plaatsvindt, maar vanwege het parallellisme de activiteiten van de geest gelijktijdig met die van het lichaam optreden:
“Dit alles toont overtuigend aan dat een besluit van de geest van nature gelijktijdig is met (simul esse natura) een aandrift en met een tot handelen overgaan van het lichaam.” (Voetnoot: Ethica III, prop. 2, schol., p. 233; mijn [Pätzold, SV] vertaling.]
“Dit wordt in de huidige neurologie anders gezien: de lichaamsprocessen gaan blijkbaar altijd de bewuste mentale representaties vooraf, ook als het slechts gaat om de erg korte tijdsspanne van enkele milliseconden. Dus dit is even bad news voor huidige neurologen die zich soms graag op Spinoza beroepen. Als historicus van de filosofie moet ik helaas wat dichter bij de bron blijven en vermijden te veel ‘hinein zu interpretieren’. Natuurlijk staat ook mijn interpretatie ter discussie, en dat zal, naar ik hoop, ook gebeuren.” (p. 65-6)
Of dit laatste [discussie met Pätzold hierover] al ergens aangegaan is, weet ik niet. Maar hier volgt mijn discussie.
