Toen ik in de laatste week van
augustus 2010 mijn zes blogs "300 jaar Spinozistisch martelaar,"
schreef over de schandelijke lotgevallen van Hendrik Wyermars,
vanwege diens boek, daarna een op 30 oktober 2010 op de 300e
'verjaardag' van zijn veoordeling, en tenslotte nog een op 30 april
2013, "Hendrik Wyermars nét als Adriaan Koerbagh niet
vergeten", toen was zijn boek, waar het allemaal om begon, nog
niet gedigitaliseerd. Maar intussen is het exemplaar dat de
Koninklijke Bibliotheek in bezit heeft, door Google gedigitaliseerd
en is als ebook te downloaden:
Hendrik Wyermars, Den
ingebeelde chaos, en gewaande werels-wording der oude, en hedendaagze
wysgeeren, veridelt en weerlegt, byzonder de gevoelens hier omtrent,
van T. Lucretius Carus en Dirk Santvoort. Betoonende enz.…by
Wybrant Alexanders, boekverkooper in de Lange-brug-steeg aan 't
Rockin, 1710 – books.google
Wyermars' boek staat vol (voor en
tegen) Spinozistische ideeën. Naar het oordeel van kerk en staat had
hij te veel vraagtekens bij het bestaan van God geplaatst en dus werd
hij tot 15 jaar Rasphuys veroordeeld. Op 30 oktober 1710 werd hij
erin opgeborgen. Pas op 30 oktober 1725 werd hij eruit ontslagen.
Maar daar hij zich niet aan het daarop aansluitende verbanningsvoorschrift
had gehouden en jaren later in Amsterdam werd aangetroffen werd hij
nóg eens veroordeeld tot jaren Rasphuys. En dat allemaal wegens dit
boek. Zoals we onlangs in een reactie op dit weblog konden vernemen, wordt aan een hertaling gewerkt.
