De leuze "Ultimi barbarorum" is een van de werken van Spinoza! Zijn kortste!

0
605

Behalve de KV, de TIE, de PPC, de TTP, de Ethica, de TP, de Brieven en de Hebreeuwse Grammatica is er nog deze tekst, slechts bestaande uit twee woorden, welke echter ook onder de werken van Spinoza meegeteld mag worden. Je komt er echter weinig beschouwingen over tegen.

Het meest kom je de aanname tegen dat daar passionele woede achter stak, en maar weinig zie je de mogelijkheid geopperd dat het misschien toch wel om een rationele daad ging.

Centraal staat i.h.a. de vraag (voor velen de zekerheid) hoe Spinoza's gemoedsgesteldheid was toen hij na de moord op de gebroeders De Witt op een vel papier "Ultimi barbarorum" [opperste barbaren] schreef om op de plaats van de lynchpartij op te hangen. In het algemeen lees je, als het over deze gebeurtenis gaat, dat hij geschokt was en/of woedend en/of verontwaardigd – kortom passioneel. Om te beginnen bij de biografen. En ik moet eerlijk toegeven: tot ik aan de voorbereidingen voor dit blog begon was dat ook voor mij een zekerheid. Maar ik ben tot twijfelen gebracht.