Vandaag kwam dagblad Trouw met een nieuwe opmaak. Dat is niet de aanleiding om te bloggen, maar een groot artikel op de voorpagina en in het katern De Verdieping over een onderzoek naar complottheorieën. Daarover zond ik een brief aan de redactie, die ik hier alvast doorgeef, daar er altijd sterk wordt geselecteerd en de meeste ingezonden brieven niet in de krant komen.
Geachte redactie Opinie,
Een merkwaardig zinnetje in het interessante artikel “Dat kan toch geen toeval zijn” over het geloof in complottheorieën (Trouw 22 mei 2013). Daarin wordt onderzoeker Jan Willem van Prooijen geciteerd die, naar het lijkt in een soort verklaring ervoor, zegt: “Mensen geloven gewoon niet dat iets toevallig gebeurt.” Daar hebben mensen groot gelijk in! En ook hijzelf als wetenschapper gaat daar vanuit, anders kan hij wel stoppen. Zo begint Spinoza, onze grootste filosoof, een bewijs met een zin, die voor hem zó vanzelfsprekend is dat hij er niet eens een axioma van maakte, maar die wel als een fundamentele overtuiging aan zijn hele filosofische systeem ten grondslag ligt: “Men moet van elk ding een oorzaak of een reden kunnen aanwijzen waarom het wel of niet bestaat.” (Ethica deel I, Stelling 11, ander bewijs). Niets gebeurt namelijk zomaar toevallig, alles heeft een oorzaak en voor alles is een verklaring. Iets anders is uiteraard of de verklaring van de een, de ander overtuigt. Maar die basisovertuiging is uiterst fundamenteel en zegt iets over ons mensen – alle mensen.
Stan Verdult
Een gedeelte uit het artikel staat op de website.
