Vroeger ging het struinen door vochtige, drassige en zompige weilanden altijd gepaard met het verwijderen van bloedzuigers. Zittend op een droge pol zegge kon ik ze even van mijn blote benen afvegen. Maar vlug werd mijn aandacht verlegt en keek ik op graas-koe-ooghoogte over de paarse roze gloed van Echte koekoeksbloem (Lychnis flos-cuculi). Genietend en nog niet beseffend dat dit ooit voltooid verleden tijd zou worden.
Echte koekoeksbloem, hoort tot de Anjerfamilie en valt op door zijn vrolijke uiterlijk als gevolg van de roze kleur en de in vier delen opgesplitste kroonbladen. Het is een overblijvende plantensoort en heeft aan de voet op de bodem niet-bloeiende bladrozetten die in de winter te herkennen zijn aan de kruisgewijs staande rozetbladen die vaak paars aangelopen zijn. Ze zijn spatelvormig, vaak gewimperd en gesteeld. De tot 10 cm lange stengelbladen zijn niet gesteeld, langwerpig en met een spitse top. De stengel is behaard, maar niet kleverig onder de knopen. In mei juni is het hoogtepunt van de bloei en bloeit soms in kleine aantallen ook van augustus tot in september. De Echte koekoeksbloem heeft een losse, gaffelvormig vertakte bloeiwijze. De bloemen zijn rozerood, zelden wit en 3 tot 4 cm groot. De 5 kroonbladen zijn in 4 smalle slippen verdeeld. De vaak roodachtige kelk heeft 10 nerven. De Echte koekoeksbloem is eenhuizig en vind je in elke bloem naast veel meeldraden vijf stijlen. In de bladoksels vind je vaak het zogenaamde koekoeksspog, slijm met luchtblaasjes afkomstig van de larve van de schuimcicade (Philaenus spumarius). Vroeger werd wel gedacht dat dit spuug van de Koekoek was, vandaar de Nederlandse naam van deze plantensoort. Als je met een grassprietje peutert zie je vanzelf een schuimbekkende larve zitten. De Echte koekoeksbloem komt voor In het grootste deel van Europa, oostelijk tot in Centraal-Siberië. Ingeburgerd in het oosten van Noord-Amerika. De plant komt in Nederland vrij algemeen voor, maar is zeldzaam in de zeekleigebieden van Zeeland, Groningen, Friesland en in Zuid-Limburg. De algemene Echte koekoeksbloem sierde in vroeger dagen massaal al onze natte hooilanden, maar de verlaging van de grondwaterstand, de overmatige bemesting van deze hooilanden, omploegen tot akker en ruilverkaveling om de landbouwproductie te verhogen heeft de soort teruggedrongen tot de sloot- en waterkanten. Ze komt daar en verder alleen nog maar voor in venige en natte als natuurgebied beheerde terreinen. Het huidige beheer buiten de natuurgebieden is funest voor deze soort. De Echte koekoeksbloem is van oudsher een kenmerkende zeer algemene soort uit onze natte bloemrijke hooilanden, die eenmaal per jaar gemaaid worden. Maar ik kan ook heel wat weilanden aanwijzen die in het bezit zijn van natuurbeherende instanties waar de Echte koekoeksbloem in de weilanden zijn verdwenen door slecht en of wegbezuinigd beheer. Helaas! Nu sta ik in een brede greppel ingeklemd tussen de autoboulevard en de lawaaierige provinciale weg N271 bij Roermond. Sinds de aanleg van het naastliggende industrieterrein wordt deze brede greppel één keer per jaar gemaaid en afgevoerd door de Gemeente Roermond zoals dat al eeuwen gebruikelijk is om een hooiland te beheren. Andere bijzondere planten zoals de halfparasiet Harige ratelaar maar ook in het oogspringende Margrieten profiteren van dit beheer. Maar hier ga ik er niet doorheen lopen dat zou zonde zijn. Mijn voeten zijn hiervoor te groot en het oppervlakte van deze "Verkadealbums" pracht helaas te klein. Vooruit nog een keertje knielen en alles om je heen even vergeten.
