Tanden knarsende natuur.

0
437
De Sahara is een uniek natuurgebied in België van zo'n 200 ha en is ironisch genoeg het gevolg van zware industriële activiteiten. In 1904 verscheen er in het uitgestrekte woeste heidegebied van de Kempen niet ver van het Belgische stadje Lommel een zinkfabriek. Er waren verschillende redenen om die fabriek hier neer te zetten. Het bedrijf lag aan het Kempens Kanaal en beschikte tevens over een eigen spoorlijn, die verbonden was met de IJzeren Rijn. Dit was nodig voor de aanvoer van de ruwe zinkerts. Naast de zinkfabriek werd ook een zwavelzuurfabriek, een wasserij en een installatie voor het verrijken van het, koper en lood bevattende, residu van de zinkovens neergezet. Iemand die een beetje heeft opgelet tijdens de scheikunde lessen op school kan op zijn vingers tellen dat dit geen frisse bedoelingen waren. Vanwege de uitstoot van de zware metalen zoals lood en cadmium verrees deze nieuwe zinkfabriek vanwege de volksgezondheid, in een dunbevolkt gebied. Daarnaast was de grond goedkoop en er heerste armoede in de Belgische en Nederlandse Kempen. Dus gewillige arbeidskrachten waren goedkoop. Deze zinkfabrieken waren  zeer vervuilend omdat de kwalijke uitstoot van gassen ongezuiverd in de atmosfeer terecht kwamen en de plantengroei deed wegkwijnen ten gevolge van de zware metalen. De planten verloren hun grip aan het toch al van nature arme zand dat er veel open zand stukken ontstonden. In de loop der tijd zorgde de wind er voor dat het stuifzand steeds grotere vormen aan nam die zelfs de stad Lommel bedreigde. Om de stuifzanden te stoppen stortte men over een groot oppervlakte zwaar vervuilt puin. In 1973-1974 werd de fabriek gesloten en gesloopt. Ook het aanleggen van een groene gordel ter bescherming van de omliggende bewoning voorkwamen een verdere stuifzand uitbreiding. Aangezien er onder het terrein ook kwartszand bevond kocht een ander bedrijf het terrein op en deze maatschappij kon het zand winnen in ruil voor sanering van het zwaar vervuilde terrein. In  2003-2004 werd deze bovenlaag afgegraven en opgeslagen. Vervolgens is men met de winning van het kwartszand begonnen. De stad Lommel beschermde een deel van het stuifzandgebied, de Lommelse Sahara als natuurgebied. Waar de naam "Sahara" vandaan komt, merk je vanzelf na één stap in het gebied. Nochtans bepalen ook enkele grote waterplassen het zicht op de Sahara. Zij ontstonden al door zandwinning in de jaren '50 en '60. Het zijn precies die grote waterplassen en de combinatie met het ruige zand, die het gebied zo'n grote aantrekkingskracht hebben op heel wat plant- en diersoorten. Mede ook door de bewogen geschiedenis is de tanden knarsende Sahara meer dan een bezoekje waard.