We zijn weer op de Veluwe. De laatste boerderij aan de bosrand van Elspeet heeft net het licht in de huiskamer aangemaakt. De laatste mensen komen terug van de wandeling op de parkeerplaats en rijden weg in hun auto. Wij gaan juist nu even het bos in. Het is heerlijk stil in het bos zo stil dat je bijna bij elk zuchtje wind de bladeren op de grond hoort bewegen. Dan horen we een geluid dat geen zuchtje wind is maar een Wild zwijn (Sus scrofa). Rustend tegen een boom slaan we de keiler gade. Het is een mooi jong mannetje. Ik hou mijn adem in en druk af…. hebbes. Hij kijkt een beetje betrapt mijn kant op maar loopt toch weer onverstoorbaar verder. Tussen de beginnende dichte begroeiing van fijnsparren raken we hem kwijt. Dat we op de Veluwe een Wild zwijn kunnen zien hebben we te danken aan onze Prins Hendrik die opdracht gaf om ze in 1907 uit te zetten in de bossen van de Koninklijke Houtvesterij Het Loo. Van ouds her komen al Wilde zwijnen in ons land voor. Fossielen van het Pleistocene wild zwijn zijn gevonden in zandzuigputten in de uiterwaarden van de IJssel in de buurt van Arnhem en Zwolle. Verder zijn er ook fossielen opgebaggerd uit de Maas en opgevist van de Noordzeebodem. Door overbejaging van de mens is de soort in de 17e eeuw uitgestorven in grote delen van Europa zoals Groot-Brittannië, Denemarken en vrijwel geheel Nederland behalve in het Midden-Limburgse Meinweggebied. Tegenwoordig mag het wilde zwijn in Nederland niet zomaar bejaagd worden. Om de stand in Nederland beperkt te houden kan na het opstellen van een beheersplan door de Provincie een ontheffing worden verleend op het verbod om zwijnen te doden. Het aantal kan dan gereduceerd worden door afschot en wordt zo in overeenstemming gebracht met de draagkracht van het gebied. Die draagkracht kan bepaald worden door de hoeveelheid beschikbaar voedsel, de hoeveelheid schade aan landbouwgewassen. Tot 2002 mochten de wilde zwijnen onbeperkt worden (bij-)gevoerd ten behoeve van de jacht. Vanaf 1 april 2002 is dat bij de Flora- & Faunawet verboden. Slechts 15 kg per 100 hectare per jaar mag als lokvoer voor de hoogzitjacht verstrekt worden. Dat is maar goed ook want Wilde zwijnen hoeven niet gevoerd te worden. Door niet of weing te (lok)voeren moeten ze wel hun belangrijke ecologische rol in de natuur vervullen. Nederland kent twee 'officiële' leefgebieden voor het Wild zwijn, te weten De Veluwe en Nationaal Park De Meinweg in de Gemeente Roerdalen. Voor overig Nederland hanteert men een zogenaamd nuloptie-beleid – wat wil zeggen dat men ze liever helemaal ziet verdwijnen. Toch weten de slimme schuwe varkens zich in enkele regio's ver buiten hun officiële leefgebied goed te handhaven en zelfs uit te breiden, de inspanningen van veel jagers en faunabeheerders ten spijt. Behalve in deze twee gebieden leven sinds de jaren negentig een toenemende aantal in Zuid-(Gulpen) en Midden-Limburg (Nederweert) en zelfs Zuidoost-Brabant (Valkenswaard), verder kleine aantallen in Twente, het Rijk van Nijmegen, Drenthe en zelfs het gebied van de Utrechtse Heuvelrug. Het ziet er naar uit dat we ook met dit stil maar wild dier moeten leren leven. En waarom ook niet?
