In het begin van de aanleg
wilde we graag nog een extra boom in de hoek van de tuin. Drie grotere
geplante tuincentrumbomen passeerde de revue en legde elke keer het loodje. Dat is
natuurlijk balen. Tot dat er een groene sprietglorie tussen de rododendrons
verscheen. Het jaar daarop kreeg deze zwierende spriet met bladeren een
groeispurt van bijna twee meter. Er zat maar een ding op om deze weerbarstige
jeugdige boom te ondersteunen door middel van een boompaal. Vijf jaar verder was
de stam van dit jonge boompje alweer zo stevig dat de boompaal verwijderd kon
worden. De bast van de stam is roodbruin.
Naarmate de leeftijd van de boom vordert laat de bast in dunne, papierachtige stroken los. Maar zo ver is het nog lang niet.
Elk jaar weer ze je de boom weer groter groeien en er ontstaat de eerste
aanzet tot een kroon. De naam van de boom wist ik al maar de eerste spaarzame
bloesem bevestigde mijn vermoeden, het is een zoete kers (Prunus avium). In
Friesland wordt die swiete kers en in de rest van Nederland wordt die ook wel wilde
kers en nog zuidelijker Limburgse boskriek of kortweg kriek genoemd. De Latijnse naam Prunus is
misschien afgeleid van het Griekse prooinos (vroegtijdig), dat op het vroeg
rijp zijn van de vruchten van de wilde pruim zou slaan. Avium betekent
"van vogels". De spaarzame bloesem in april van vorig jaar, zorgde
voor een magere oogst. Vooral dankzij de merel met het witte schoudervleugelveertje
heb ik maar een donkerrood kersje kunnen proeven maar eerlijk gezegd smaakte
die wel goed. De bolvormige kersen hangen aan lange stelen. Ze zijn vlezig,
helder lichtrood tot zwartrood, zelden geelwit, 0,9 tot 1,5 cm, zoet of wrang
en bevatten 1 gladde pit. De zaden zijn zeer kortlevend. Maar dit jaar
verscheen in april een witte wolk van bloesem in de achtertuin.
Dat beloofd een
mooie kersenfestijn voor ons allemaal. De bloemen zijn tweeslachtig en groeien
in bundels van 2 of 3, soms tot 6. Aan de voet zonder blaadjes. Ze verschijnen
soms iets eerder en of tegelijk met de bladeren.De witte kroonbladen zijn 1
tot 1½ cm. De bloemen bevatten tot 20 meeldraden. De bloemsteel is 3 tot 5 cm,
met aan de voet alleen knopschubben.
Een grote boom die in het wild vaak als
meerstammige struik voorkomt. Als de boom met enkele stam de kans krijgt kan
hij, met een breed wijdvertakte eironde tot ronde vrij open kroon, een hoogte
van 15-20 m bereiken. De dunne bladeren worden langwerpig tot ovaal iets
rimpelig, gezaagd, van boven matgroen, van onderen iets blijvend behaard, vaak
roodachtig en 6 tot 15 cm lang. De bladstelen zijn 3 tot soms 7 cm en met 1 of
enkele klieren, vooral aan de top. In het najaar krijgen de bladeren een
geelrode herfstkleur. Zowel landschappelijk toepasbaar als in (bos)parken en
open groenbermen. De boom verlangt een voedselrijke, vochthoudende bodem. De
zoete kers groeit in bossen (loofbossen, hellingbossen, rivierbossen en beekdalbossen),
bosranden, heggen, houtwallen en bermen. Als de bodem maar van voedsel- tot matig
voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke, luchtige, humeuze grond (mergel, löss,
leem en zand) is. Elders is deze vaak vanwege de sierwaarde aangeplant in plantsoenen.
De verspreiding in de wereld is in West-,
Midden- en Zuidoost-Europa. Oostelijk tot bij de Kaspische Zee. Ook in
Noordwest-Afrika. Ingeburgerd in o.a. Noord-Amerika en Nieuw Zeeland. Vrij
algemeen in Zuid-Limburg, in Oost- en Midden-Nederland en in het aangrenzende
rivierengebied. Zoete kers is de stamvorm van een deel van de gekweekte
hedendaagse kersenrassen. Vrij dicht opeen opgegroeide bomen leveren mooi hout
van goede kwaliteit, dat onder meer voor meubels en fineer wordt gebruikt in de
meubelindustrie, beeldhouwwerk en muziekinstrumenten. Van de kersen kan men
jam, siroop en likeuren destilleren. Ook
zijn er allerlei varianten van kriekbier. Je moet er van houden. De zoete kers
is de stamvader van onze hedendaagse kersenbomen en wordt vaak als onderstam
gebruikt voor allerlei aanverwante cultivars. Ik ben ieder geval blij dat ik
haar al die jaren geleden de kans heb gegeven. Als toekomstige beloning geen kriekbier of likeurtje maar een
alcoholvrij spontaan voorjaarsgevoel.
