Er zijn van die gebieden die je niet los laten. Zoals rond
de provinciale weg N280 tussen Roermond en de Duitse grens nabij Elmpt. Dit
voormalige stukje Rijksweg 68 (de Elmpterweg) is eind 2007 opgeheven
door de aanleg van een nieuwe snelweg. Vanuit mijn werk was ik hier bij betrokken
voor de natuurontsnippering van deze weg. Maar het was meer dan zomaar
werk alleen. Het werd een langdurige missie om te voorkomen dat er steeds meer
dassen werden doodgereden op de voormalige Rijksweg 68 die parallel aan de
nieuwe N280. De dichtstbijzijnde dassenburcht was compleet leeggereden door het
verkeer op de Elmpterweg en uiteindelijk na het bereiken van dit dieptepunt
werd er actie ondernomen.
Deze Elmpterweg is omgebouwd tot een
60 km-weg met versmallingen en drempels. Maar wat belangrijker was dat er goed
functionerende dassen(fauna)tunnels en rasters zijn aangelegd die ook aansluiting hadden met
de faunavoorzieningen van de nieuwe N280 (zie in categorie zoogdieren: Zout-in-de-open-wond).
Het heeft mij heel wat grijze haren
bezorgd. Nu ben ik hier voor een andere reden. Vanwege de nieuwe infrastructuur
is er een compensatieplicht om het natuurverlies te verzachten. Het gebied
links en rechts van de Witte weg ten noorden van de N280 is vrijwel geheel en
volgens plan ingericht als natuur. Bezoekers kunnen terecht bij de
schapenboerderij (Beatrixhoeve) en wandelend, fietsend genieten van een mooi en
uniek nieuw stuk natuur in de Gemeente Roermond. Voor het beheer van deze
nieuwe natuur worden er onder andere galloway runderen ingezet. Ten behoeve van
dit beheer zijn door het Waterschap Roer en Overmaas en de Provincie Limburg
nieuwe rasters geplaatst langs een deel van het Elmpterbroek. Dit om de runderen te geleiden en te voorkomen
dat zij de weg op kunnen lopen. In het weekend van 2 en 3 mei is deze nieuwe
afrastering totaal en moedwillig vernield.
Over een afstand van 160 meter is
het raster (3 draden per paal) tussen 50 palen doorgeknipt (zie rode lijn). Dit
is pure vernieling van andermans eigendom.
De runderen konden nu de weg oplopen
en zich ook richting het daar aanwezige woonwagenkamp lopen. Het is
onbegrijpelijk waarom er mensen zijn die dit soort dingen doen en daardoor een
gevaarlijke situatie laten ontstaan. Je moet er niet aan denken dat ze op de
snelweg (rode pijl) terecht komen. Dit soort vandalisme levert onnodig gevaar
op voor mens en dier. Verder kan het beheer om begrijpelijke redenen niet volgens plan worden uitgevoerd.
Het mag duidelijk zijn dat dit niet de manier
is om aandacht te vragen voor een probleem dat mogelijk is ontstaan door de
nieuwe gebiedsinrichting. Indien iemand zich benadeeld voelt of om andere reden
ontevreden is over het gebied is het veel eenvoudiger dit kenbaar te maken bij
(een van de) betrokken instanties. Heb je zelf iets gezien of gehoord van deze
vernieling schroom niet en geeft het door aan het Waterschap Roer en Overmaas,
de Provincie Limburg of de Gemeente Roermond. Vanaf een hoger punt, het viaduct
over de N280, kun je het gebied goed overzien. Op de achtergrond zijn de bossen
van het hoogterras in Duitsland te zien. Het is een bijna on-Nederlands aanblik. Natuur kent geen grenzen. Dit nieuwe natuurontwikkelingsgebied geeft een robuuste impuls aan de realisatie van grensoverschrijdende
natuur.
Ik besluit om nog een kleine
ronde te maken en zie allerlei leuke dingen. Van een groot perceel, dat ik mij
nog kan herinneren als een zwaar bemestte maïsakker, is de voedselrijke
teeltlaag verwijderd. Door het enorme hoogteverschil vanuit het hoogterras treed
hier nu zuivere kwel op. Voor de
toekomst zijn hier vast en zeker bijzondere planten te verwachten die
afhankelijk zijn van dit soort kwelsituaties. Maar zover is het nog niet. De boerenzwaluwen verzamelen leem voor hun
nestbouw en vliegen soms verschrikt op voor de zenuwachtig rondrennende kleine
plevier op het nog kale vochtige zand. De kleine plevier is een echte
pioniersoort. Dat wil zeggen dat hij op plekken broedt die tijdelijk geschikt
zijn om te broeden en een jaar later weer verkast omdat de omstandigheden op de
‘oude’ broedplaats zo veranderd zijn dat ze er niet meer willen broeden. In het
gebied zal ook een andere pioniersoort de zeldzame rugstreeppad van profiteren.
Zo rond half april trekt hij vanuit zijn overwinteringlocatie (soms wel een
meter diep onder de grond) naar het voortplantingswater. Eenmaal in het water
aangekomen laten de mannetjes, al zittende in het ondiepe water, hun luide roep
weerklinken. Het ratelende geluid is tot op een kilometer afstand te horen en
trekt soortgenoten uit de wijde omgeving aan. De toename van andere
amfibiesoorten zal ook de das zeker van kunnen profiteren. De das verraad zichzelf door de puntgave
prenten in het vochtige zand.
Mede door deze mooie prenten kon ik het even niet
laten om de, in het verleden "leeggereden", dassenburcht te bezoeken. Mijn lip trilt weer als ik terug
denk aan vele dassen die ik hier niet ver vandaan als verkeersslachtoffers van
het asfalt heb ge(sch)raapt. Onverschilligheid tegenover natuur is een zware misdaad.
Deze menselijke zelfdestructie is voor mij moeilijk te begrijpen. Maar bij het
zien van jonge dassenprentjes op de verse werpheuvel van deze inmiddels weer
goed bewoonde dassen(kraam)burcht laat ik die negatieve gedachte los. Het goede
legt niet altijd de gemakkelijkste weg af maar uiteindelijk wint die toch van
het kwaad.
