Hoge Venen.

0
444

Het
Natuurpark De Hoge Venen lijkt ongetwijfeld één van de meest
ongerepte stukjes natuur van de Ardennen en de Eifel. De Hoge Venen worden begrensd door de steden
Eupen in het noorden, Monschau in het oosten, Malmedy in het zuiden en Spa in
het westen. Met toppen tot net onder de 700 meter boven NAP is dit  het hoogst gelegen gebied van België. Dit
voormalig uitgestrekte veengebied op het hoogste punt van België bestaat uit
laagveen, overgangsveen en kleine stukken levend hoogveen. Mede door de hoge
ligging heerst er een streng klimaat in deze streek, de hevige neerslag, de
lange koude winters en een lage gemiddelde temperatuur.
 
 
In deze koude vochtige
extreme weersomstandigheden gedijt een bijzondere vegetatie namelijk levend hoogveen.
Bij de ontwikkeling van hoogveen is vooral Veenmos van belang dat op een arme,
ondoordringbare bodem groeit. Zij liggen aan de basis van het eigenlijke veen,
want zij vormen grote turfopbouwende moskussens, vol zuur water. Dit plantje
neemt het water in haar organen op en kan zo onafhankelijk van het grondwater enorme
veenbulten vormen. Omdat dit veen boven de grondwaterspiegel uitgroeit, spreken
we van hoogveen. In tegenstelling
wat je in deze vochtige omgeving zou verwachten, rotten de onderliggende resten
veenmos niet weg, maar blijven geconserveerd. Dit komt doordat er in het
zuurstofarme water ook nauwelijks bacteriën leven die de afbraak kunnen
bespoedigen. Ook de turflaag is verzadigd met water en vormt een reusachtig
natuurlijk waterspons. Veen ontwikkelt zich in onze streken reeds sedert meer
dan 7000 jaar. In deze bijzondere veengebieden groeien heel veel zeldzame
planten zoals Beenbreek, Dopheide, Veenbes, Lavandelheide, Rijsbes, Kraaiheide, Klokjesgentiaan, Ronde Zonnedauw, Kleine
veenbes, Eenarig wollegras. Juist door de vele neerslag en de enorme
sponswerking van het veen (100 gram veen kan tot zo’n 3 liter water vasthouden)
laat het veen langzaam water los en ontspringen talrijke bronnen die beekjes
vormen en die op hun beurt uitmonden in de Vesder, Warche en in de rivier de Roer.
 
 
In dit gebied leven ook bijzondere dieren zoals Korhoen, Ruigpootuil,
Wilde kat, Edelhert en Lynx. Je zou het haast niet zeggen maar de  huidige openheid van het veenlandschap is
grotendeels ontstaan onder invloed van oude landbouw- en veeteeltpraktijken van
de mens. Jaren lang heeft de mens dit gebied gebruikt om zijn vee te laten
grazen, het bestrijden van kreupelhout, om te hooien, zelfs om akkers aan te
leggen en de ontginning van turf hebben geleid tot de vorming van open ruimten.
Al deze activiteiten werden reeds vele jaren geleden opgegeven. Om
sparren te kunnen planten werden in grote delen in de veengebieden (Deux-Series, Cléfay), ontwaterd. Het kostbare levenswater van
het veen werd zo afgevoerd.  Inmiddels is
men hier gelukkig tot inkeer gekomen en heeft men ook deze gebieden tot
natuurreservaat verklaart. De dennen
zijn/worden gekapt en in het ontwateringssysteem worden dammen gebouwd om
het water vast te houden die zo noodzakelijk is voor het behoud van de typische
veenflora om zo de laatste resten veengebieden enigszins te herstellen.
 
 
Nu resteren nog ongeveer 5000 hectare
open veengebied, die deel uitmaken van het Natuurpark Hoge Venen- Eifel. Om de
fauna en flora van de Hoge Venen te behouden, werd een oppervlakte van 4.500 ha
beschermd als natuurreservaat (reeds in 1957). Dat reservaat kreeg in 1966 het
Europees diploma voor natuurbehoud. Om rust en de kwetsbare gebieden te
beschermen in de Hoge Venen zijn er afgesloten zones. Maar het gebied is zo
groot dat er nog steeds genoeg te zien is!
Geniet
vooral van onder een vaak dreigende hemel, ontvouwen zich de wijde horizonten
van het veenlandschap, met uitgestrekte venen, afgewisseld met drogere heide
begroeid met pijpestrootje en met op de achtergrond hier en daar een
loofbosje, waarin de talrijke beekjes die uit het veen ontspringen, tussen de
kwartsietblokken hun weg zoeken. De Hoge Venen tonen voor elk seizoen een
verschillend temperament: dor en droog in de zomer, het mysterieuze van nevel
in de herfst en indrukwekkend betoverend mooi onder een mantel van sneeuw in de
winter. Er is van het gebied een klein filmpje gemaakt. Een echte aanrader.