Van Condorcet heeft iedereen die iets heeft opgestoken van de Franse Revolutie wel eens gehoord. Veel hoor of lees je overigens niet over hem. Ik kreeg interesse in Condorcet doordat Jonathan Israel hem inlijft in het rijtje van de radicale Verlichters die dachten in de lijn van Spinoza. Althans, zo lijkt hij gepresenteerd te worden, maar was dat ook zo?
Markies de Condorcet was bij de Jezuïeten school gegaan, op wier opvoedingsmethode hij veel commentaar had. Hij werd atheïst, bestrijder van de invloed van de kerk en voorvechter van een seculier, van de overheid uitgaand opleidingssysteem dat van de kerk werd afgenomen. Hij behoorde tot de tweede generatie van de 18e eeuwse Franse philosophes. Maar daar hij d'Alembert en Voltaire nog gekend had, werd hij ook wel als de laatste der philosophes gezien. Van 1776 af werd hij voor het leven benoemd als secretaris van de Franse Academie van Wetenschappen. Hij was politiek zeer actief tijdens de Franse Revolutie, groot voorstander van de Republiek en werd als een van de Parijse afgevaardigde in 1791 gekozen in de Législative en in 1792 in de Conventie, de nieuwe grondwetgevende vergadering. Het grotendeels door hem geschreven ontwerp voor een grondwet werd niet aangenomen. Hij werd slachtoffer van de Jacobijnen in hun bestrijding van de Girondijnen, met wie Condorcet overigens al gebroken had. In 1793 dook hij onder daar ook hij door de Jacobijnen opgepakt zou worden. Tijdens die onderduik schreef hij het werk waarmee hij tegenwoordig het meest bekend is: Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (1795), zijn historische analyse van de dynamica van de menselijke vooruitgang vanaf de primitiefste staat tot de moderniteit. Tijdens zijn vlucht uit dit schuiladres, waar zijn belagers hem op het spoor waren, vond hij op 51-jarige leeftijd de dood.
