Over dit boek, uitwerking van zijn dissertatie uit 2003,
schreef ik enige enthousiaste blogs. Zie het blog
“Slot over Paul Juffermans' "Drie perspectieven op religie in het denken
van Spinoza", waarin de links naar de eerdere blogs.
De Drie perspectieven
op religie, ofwel de drie manieren waarop godsdienst bij Spinoza in beeld
komt, behandelt hij in drie delen
1] Spinoza’s filosofie als godsdienstkritiek, met name
over de superstitie;
[2] Filosofische religie: filosofie als metafysisch gefundeerde
ethiek-religieuze heilsweg;
[3] Filosofisch-wetenschappelijk onderzoek van de historische religieuze
(westerse) tradities: de openbaringsreligies van jodendom en christendom.
En wat daarbij opvalt is: mystiek, of “Spinoza als mysticus”
komt daarbij niet aan de orde. Slechts eenmaal komt het onderwerp mystiek in
beeld, n.l. in een voetnoot bij het gedeelte in deel Vijf van de Ethica over een verstandelijke ervaring
die gepaard gaat met het diepste en standvastigste geluksgevoel dat er mogelijk
is – de amor Dei intellectualis.
Daarbij verschijnt op blz. 240 deze voetnoot:
