Dit wordt het op één na voorlaatste blog van mijn tour d’horizon langs
auteurs over dit onderwerp. Daarbij vond ik ook Tania Norell’s Bachelor thesis aan
het Centre for Theology and Religious Studies aan de Lund Universiteit in
Zweden uit 2011, getiteld Spinoza – A
Rational Mystic. Geen vraagteken, gewoon een bewering die ze in haar studie
hoopt te onderbouwen.
‘rationeel
mysticisme’
Eerst even iets over de term ‘rationeel
mysticisme’, die op het eerste gezicht toch iets weg heeft van een
oxymoron: een combinatie van tegenstrijdige termen. Ze zouden voor het eerst in
deze samenvoeging in 1911 door Henry W. Clark gebezigd zijn in een artikel in Harvard Theological Review. De theosoof
William Kingsland kwam in 1924 met Rational mysticism: a development of
scientific idealism.
*)
De pragmatisch filosoof John Herman Randall Jr. van de Columbia
University zag in Hellenistic Ways of
Deliverance and the Making of Christian Synthesis (1970) Socrates, Plato,
Aristoteles als filosofen die a religion founded on reason, not revelation.
This is the great glory of the Hellenistic Schools, that they taught a rational
religion, a liberal religion. He refers to the Greek philosophers preceding the
Skeptics as "men seeking personal peace and freedom by intellectual
methods, by thinking, by finding the truth.
Randall zag naast Plotinus ook Spinoza als “rationalists with overtones of rational
mysticism.” **)
Jeffrey J. Kripal, definieerde in Roads
of Excess, Palaces of Wisdom (2001), rationeel mysticisme als “not a
contradiction in terms” maar “a mysticism whose limits are set by reason.”
Dan nu over naar
