Victor Lamme: De Vrije wil bestaat niet. Over wie er echt de baas is in het brein. Bert Bakker, Amsterdam, 2010 [ISBN: 9789035135390 | € 17.95]
Eergisteren, 31 maart 2010, een dag vóór het begin van de “maand van de filosofie” dat dit jaar – 65 jaar na WO II – het thema ‘vrijheid’ heeft, kwam dit boek uit om iedereen nog eens goed in te peperen dat de vrije wil hoe dan ook niet bestaat. Maar dit boek heeft helemaal niets filosofisch en de verborgen filosofie die het wel heeft, dient verworpen te worden. Daarover straks.
Het boek leest als een trein. Het is goed geschreven, zodat ik het niet kon wegleggen (als ik dat al onvrij zou hebben gewild). In Victor Lamme ontpopt zich bijna een Nederlandse Oliver Sacks. Ik zeg ‘bijna’ omdat Victor Lamme geen praktiserend neuroloog is en z’n verhalen dus van elders moet halen en niet uit eigen omgang met patiënten. Nu is de wereld van neurologie en neuro-onderzoek een rijke bron aan ervaringen, waaruit Lamme heel vaardig vele interessante verhalen weet op te diepen. Hij doet dat niet zomaar in het wilde weg, maar heeft een fraaie opbouw, waarbij hij als het ware steeds meer stuksgewijs prijsgeeft van de neurologische geheimen. Grappig is dat hij elk hoofdstuk als op een journalistieke manier met een datum begint die gekoppeld is aan een apart verhaal, aan de hand waarvan hij een inkijkje kan geven in een aspect van de anatomie en vooral het functioneren van delen van ons brein. Soms zijn die data wat gezocht, maar een aardig effect heeft het, dit putten uit de wereld van misdaad en straf, sport, muziek, marketing, politiek, media en spiritisme en andere werelden. En vooral uit de wereld van de neuroscience zelf. Ook de duistere en twijfelachtige praktijken en zijwegen ervan schuwt hij niet.
